4 Aanval op onze welvaartsziekten

In onze huidige welvaartsmaatschappij worden we overspoeld door een ware vloedgolf aan ziektes. Ziektes die we bijna normaal zijn gaan vinden. Alsof ze erbij horen en we er niets aan kunnen doen. Veel te weinig beseffen we dat de meeste van deze ziektes gerelateerd zijn aan onze manier van leven en onze manier van eten. En dat we er dus wel degelijk invloed op hebben.

Als je de cijfers erbij zoekt van hoe snel het aantal gevallen van dit soort ziektes stijgt, dan word je daar akelig van. Er komen meer en meer gevallen per jaar en we krijgen de ziektes op een steeds jongere leeftijd. Ziektes die we vroeger bestempelden als ouderdomsziektes komen nu voor bij (hele) jonge kinderen. Voor het eerst is de levensverwachting voor de jongste generatie, lager dan die van hun ouders. Kun je je dat voorstellen? Met alle medische kunstjes die we kennen? Met alle medicijnen die er zijn? Dat laten we toch niet gebeuren!

Photo by Chris Leipelt on Unsplash

Het wordt tijd dat we weer de regie gaan voeren over onze gezondheid. Onze omgeving kunnen we niet altijd (direct) veranderen, maar laten we beginnen met waar we wel invloed op hebben. Voeding is zeker niet het enige onderdeel daarvan, maar wel een belangrijk deel. Laten we daar mee beginnen. Laten we de aanval inzetten op de welvaartsziektes in plaats van andersom.

Om je bewust te maken van waar we het over hebben, volgt hieronder een lijst van ziektes die geassocieerd worden met onze leefstijl en met name voeding. Ziektes waar we dus invloed op kunnen uitoefenen door gezonder te gaan eten. De lijst is uitgebreid, maar vast niet volledig. Ik ben van plan om deze lijst te blijven aanvullen als ik nieuwe relevante informatie lees of hoor.

Photo by Drew Hays on Unsplash

Voor je verder leest, is het goed om te beseffen dat de positieve effecten van een ketogeen dieet op onderstaande ziektes in de meeste gevallen niet wetenschappelijk is aangetoond. Niet aangetoond met een voldoende grote groep mensen dat de conclusies statistisch betrouwbaar genoemd mogen worden. Het is om allerlei redenen lastig om dit soort onderzoeken (goed) op te zetten:

  • Het is moeilijk om er financiering voor te krijgen. Dit soort onderzoeken zijn echt schrikbarend duur. Financiering van onderzoek komt vaak van medicijnenfabrikanten. Die zijn natuurlijk niet geïnteresseerd in voeding als medicijn. Daar valt geen droog brood mee te verdienen. Sterker nog; ze zien de onweersbui al hangen. Maar ook voor financiering vanuit de overheid komen dit soort projecten vaak niet in aanmerking. Hoe meer je van conventionele ideeën afwijkt met je onderzoeksvoorstel, hoe minder kans dat je er subsidie voor krijgt. Maar een ketogeen dieet druist in tegen alle overheidsrichtlijnen ten aanzien van gezonde voeding. Tel uit je winst…
  • Het is lastig op te zetten. Dierproeven zijn vaak nog wel mogelijk, maar om dit soort onderzoeken op te zetten met mensen is bijna onmogelijk. Om statistisch verantwoorde conclusies te kunnen trekken, moet je groep deelnemers voldoende groot zijn, moet je je groep indelen in een controle-groep die het dieet niet krijgt en een groep die het dieet wel krijgt (en voor de rest moeten de groepen vergelijkbaar zijn) en je moet zorgen dat iedereen precies volgens de regels eet (en het liefst hetzelfde). En dan moeten de deelnemers ook nog eens de genoemde ziekte hebben.

Maar niet getreurd. Niet wetenschappelijk bewezen wil nog niet zeggen dat het niet waar is. En steeds meer ervaringsverhalen, dierproeven en wetenschappelijke studies laten zien dat het ketogeen dieet meer dan veelbelovend is, bij:

Neurologische aandoeningen

Photo by jesse orrico on Unsplash
  • epilepsie (met name ook bij patiënten die geen baat ondervinden van medicijnen). In de jaren 20 van de vorige eeuw werd het ketogene dieet voor epilepsiepatiënten ontwikkeld. Ondanks de aangetoonde goede resultaten kwam het in de vergetelheid, totdat in 1994 de Charlie foundation werd opgericht door de ouders van Charlie, een jongen die op jonge leeftijd epilepsie kreeg. Kijk maar eens op de website van de epilepsievereniging voor achtergrond en filmpjes gefinancierd door de Charlie foundation. Doel van deze stichting is om iedereen met epilepsie op de hoogte te brengen van de mogelijkheden van het ketogene dieet.
  • Alzheimer’s; het ketogene dieet is zinvol zowel bij het voorkomen van de ziekte als bij het verminderen van de symptomen als de ziekte zich al heeft gemanifesteerd. Er zijn in Amerika al bejaardenhuizen waar ze experimenteren met het ketogene dieet.
  • neurologische veroudering; de hersenen gaan minder hard achteruit bij het ouder worden
  • Parkinson; onze huidige leefstijl leidt tot vele kleine ontstekingen in het lichaam. Via het bloed verspreiden deze ontstekingen zich en kunnen op den duur chronische vormen aannemen. Parkinson is één van de vele ziekten die veroorzaakt wordt door ontstekingen in de hersenen. Hoe deze ontstekingen ontstaan kun je o.a. lezen in Dr. Perlmutter’s boek Het glutengevaar.
  • Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS), een ziekte van de zenuwcellen die de spieren aansturen. Het ketogene dieet kan òf als preventie òf in een vroeg stadium van de ziekte ingezet worden. Het is niet duidelijk of het in een later stadium nog het gewenste effect zal hebben.
  • Hersenbloeding of -infarct: studies laten zien dat het ketogene dieet de negatieve neurologische gevolgen bij een hersenbloeding of infarct kunnen verminderen.
  • verstoringen in de functie van de mitochondrieën, je weet wel, die energiefabriekjes in je cellen.  Het ketogene dieet helpt om de mitochondriën te herstellen. Dat zorgt voor een beter hormonale balans en voor meer energie.
  • trauma’s aan het hoofd, zoals hersenschuddingen.
  • depressies; het ketogene dieet kan helpen om een depressie te verminderen. Het positieve effect ervan is vergelijkbaar met het effect van antidepressiva, zonder de negatieve gevolgen daarvan.
  • autisme: uit onderzoek is gebleken dat kinderen met autisme vaak een slechte darmflora hebben en ook vaak beschadigde mitochondrieën. Aangezien het ketogene dieet helpt om de darmflora en de mitrochondrieën te herstellen, zou dat kunnen verklaren waarom het ketogene dieet geassocieerd wordt met o.a. een verbetering in het gedrag bij personen met autisme.
  • migraine. Typerend voor migraine (en epilepsie) patienten is dat ze een grote concentratie aan glutamaat hebben. Dit is een neuro transmitter die signalen verstuurd in onze hersenen en zenuwen. Het is een stof die belangrijk is voor hersenfuncties als stemming, geheugen en leren. Vaak worden migraine patienten behandeld met dezelfde medicijnen als epilepsiepatiënten. Deze medicijnen blokkeren glutamaat. Ketonen hebben hetzelfde blokkerende effect op hoge concentraties van glutamaat.

Andere aandoeningen

Photo by chuttersnap on Unsplash
  • Insuline-resistentie: De alvleesklier produceert insuline op het moment dat er suikers in het bloed komen en de bloedsuikerspiegel stijgt. Door de insuline gaan de cellen als het ware open en kunnen ze de glucose opnemen. Zoals bij alle hormonen, is het eigenlijk de bedoeling dat de insuline in kortstondige pieken wordt afgegeven. Doordat we bijna voortdurend eten en dan ook nog eens veel koolhydraten, hebben we echter langdurige hoge concentraties van insuline. Het lichaam kan daar niet mee omgaan en de cellen gaan zich als het ware beschermen hiertegen. Ze gaan minder goed luisteren naar de insuline. Als gevolg daarvan gaat de alvleesklier nog meer insuline produceren. Dit resulteert in een vicieuze cirkel, waarbij de cellen minder glucose krijgen, de bloedsuikerspiegel stijgt en er steeds meer insuline geproduceerd wordt. Het ketogene dieet helpt dit terug te draaien, omdat het de bloedsuikerspiegel constant laag helpt blijven. Die continue stroom van hoge insulinewaarden is dan niet meer nodig. Dit geeft de cellen de kans om te herstellen en weer insuline gevoelig te worden.
  • Diabetes; deze wordt misschien wel het vaakst genoemd in verband met het ketogene dieet. Zoals hierboven uitgelegd is diabetes type 2 (wat vroeger ouderdomssuiker genoemd werd) een gevolg van insulineresistentie. Op het moment dat je alvleesklier niet meer voldoende kan compenseren voor het feit dat de cellen ongevoeliger zijn geworden voor de insuline, krijgen de cellen niet meer voldoende glucose. Tegelijkertijd zal de bloedsuikerspiegel te hoog blijven. Op dat moment is er sprake van diabetes type 2. Als je behandeld wordt voor suikerziekte, wordt het probleem (namelijk insulineresistentie) niet aangepakt, maar alleen de symptomen (hoge bloedsuiker). Omdat het lastig is om de bloedsuiker voldoende constant en laag te houden, leidt suikerziekte op den duur tot hele vervelende gevolgen (bijv. de noodzaak om ledematen te amputeren). Het ketogene dieet houdt de bloedsuiker laag en stabiel. Hierdoor verbetert tevens de insulinegevoeligheid van de cellen. In veel gevallen kunnen patiënten na verloop van tijd zonder of met veel minder medicijnen toe. Voor mensen met diabetes type 1 is het een iets ander verhaal. Hun lichaam maakt zelf geen insuline (meer) aan. Zij zullen altijd afhankelijk zijn van medicijnen, maar kunnen wel met veel minder medicijnen toe als ze een ketogeen dieet volgen. Bovendien zal de bloedsuiker beter onder controle blijven en daardoor zijn er op de langere termijn minder nadelige effecten.
  • Het metabool syndroom; dit is een naam die verzonnen is als aanduiding voor een collectie van symptomen, nl.
    • Hoog bloedsuikergehalte
    • Overgewicht (vooral rond de buik)
    • Hoge bloeddruk
    • Hoog triglyceridengehalte
    • Laag HDL niveau

Het ketogeen dieet heeft een positief effect op al deze symptomen.

  • PCOS (Polycysteus-Ovariumsyndroom) is een aandoening waarbij vochtblaasjes op de eierstokken ontstaan. Het gaat vaak samen met overgewicht, ernstige lichamelijke klachten en onvruchtbaarheid. Ofschoon er verschillende oorzaken voor zijn, lijkt de belangrijkste oorzaak een eetpatroon met veel suikers en koolhydraten. Uit recent onderzoek blijkt dat een gezonde koolhydraatarme / LCHF levensstijl effectiever lijkt te zijn bij de behandeling van PCOS dan medicatie, door het verminderen van insulineresistentie en het in balans brengen van de hormoonhuishouding.Volgens vruchtbaarheidsspecialist Dr. Michael Fox neemt de kans om zwanger te worden zelfs toe van 45 naar 90 procent.
  • Kanker. Het ketogene dieet wordt door onderzoekers o.a. ingezet naast chemo en bestraling. Dit onderzoek wijst uit dat mensen er dan minder ziek en moe van worden en sneller herstellen.  Tegelijkertijd helpt het om de kankercellen uit te roeien. Die hebben namelijk niet meer dezelfde energieverbrandingsmogelijkheden als gewone cellen en kunnen zich niet goed aanpassen. Veel kankercellen leggen het loodje als ze geen glucose meer krijgen als brandstof. Tegelijkertijd floreren je andere, gezonde cellen als er volop ketonen in omloop zijn.  Eén en één is twee. Meer onderzoek is nodig om te zien of het in een later stadium ook gebruikt kan worden zonder chemo en bestraling ernaast, maar met andere medicijnen die niet destructief is. Het onderzoek (uitgevoerd door o.a. Dr. Seyfried  en Dr. Dominic D’Agostino) is in ieder geval heel veelbelovend. Een paar Nederlandse sites die hier wat over zeggen, zijn deze van ‘de mindfulness gids’ en deze  met een video van Seyfried  (in het Engels). [9]

Bronnen:

Geef hier je reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.