Vragen uit de Facebook groep ‘Eet niet minder, eet minder vaak

In series van drie beantwoord ik vragen die door nieuwe leden van de Facebook groep ‘Eet niet minder, eet minder vaak‘ zijn gesteld toen ze zich aanmeldden voor de groep.

Die Facebook groep gaat over vasten. Met als doel om gezond(er) te worden en/of te blijven. Afvallen kan daarbij horen, maar is niet het hoogste doel. Voor mensen in de groep is vasten een bewuste keuze. Als leefstijl; niet als tijdelijk dieet. We eten minder vaak, maar van onze maaltijden maken we een feestje.

Vragen van nieuwe leden beantwoord ik in de Facebook groep. Later maak ik er dan een blog van op mijn website Keto en zo zodat de informatie ook beschikbaar komt voor mensen die geen lid zijn van deze groep. Op deze manier ontstaat er een mooi overzicht van vragen en antwoorden die ook voor anderen interessant kunnen zijn.

Deel 2

In deel 2 van deze serie aandacht voor de volgende vragen:

  • Hoe zet ik de eerste stap?
  • Ik heb zelf weleens een citroensapkuur gedaan; welke andere manieren van vasten zijn er?
  • Mag ik ontbijten met brood?

Vraag 4: Hoe zet ik de eerste stap?

Wanneer je wilt gaan vasten, begint het met je eigen overtuiging. Je moet erin geloven en je moet het zelf wíllen.

Lees je in

Wanneer je wilt gaan vasten, is het allereerst belangrijk dat je er geen schrik voor hebt. We leven in een tijd waarin er een overvloed is aan eten. Overal waar we komen is eten en op elke hoek van de straat is bijna een winkel. We worden geleerd dat we vooral regelmatig moeten eten, om ons motortje draaiende te houden. We zijn ook niet meer gewend om een langere periode zonder eten te gaan.
Het is daarom niet vreemd als je denkt dat vasten ongezond is, of heel erg moeilijk. Beide zijn niet (per definitie) waar. Als je op de juiste manier vast en daarna weer eet, is het heel gezond én is het ook helemaal niet zo moeilijk als de meeste mensen denken. Je lichaam moet er misschien aan wennen, maar eenmaal gewend gaat het bijna als vanzelf.

Daarom is het belangrijk om je goed in te lezen. Wil je meer informatie over vasten, kijk dan eens naar de vraag ‘Waar kan ik alle informatie vinden?‘.

Schrijf je doel op

Wanneer je eenmaal overtuigd bent van de voordelen, bedenk dan wat je doel is. Spreek het uit naar mensen die je vertrouwt en die je kunnen ondersteunen en/of schrijf het op. Wanneer je een doel hebt, is de kans op slagen vele malen groter.

Doe het in stapjes

Of je nu periodiek wilt gaan vasten (ook wel intermittend fasting – IF genoemd) of een meerdaagse vast wilt gaan doen, bouw het rustig op.

Hoe je dat kunt doen, vind je terug op mijn website:

  1. Hoe begin je met periodiek vasten (Intermittend Fasting – IF)?
  2. Hoe werk je toe naar een meerdaagse watervast of droogvast?

Vraag 5: Ik heb zelf weleens een citroensapkuur gedaan; welke andere manieren van vasten zijn er?

Er zijn vele manieren om te vasten, die elk waarschijnlijk hun voor- en nadelen hebben. Wanneer ik het in mijn blog over vasten heb, bedoel ik daarmee watervasten of (wanneer specifiek vermeld) droogvasten. Hetzelfde geldt in de Facebook groep ‘Eet niet minder, eet minder vaak‘.

Ik hanteer daarbij de volgende definities:

  • Vasten = een periode waarin je bewust kiest om niet te eten. Dit kan zijn om religieuze, spirituele en/of gezondheidsredenen.
  • Watervasten = vasten waarbij je wel drinkt. Welke soorten drank hierbij passen, verschilt vaak per persoon / per definitie. In ieder geval water: koud of warm kraanwater, gefilterd water, bronwater zonder smaakje. Daarnaast is (caffeïnevrij) kruidenthee meestal inbegrepen in de definitie en soms ook zwarte koffie en/of zwarte thee.
  • Droogvasten = vasten waarbij je niet eet en niet drinkt. Het vasten tijdens de Ramadan is een vorm van droogvasten.

Waarom (alleen) watervasten of droogvasten?

Er zijn een aantal redenen dat we het alleen over watervasten of droogvasten hebben:

  • Het geeft duidelijkheid: Water- en droogvasten is heel makkelijk uit te leggen en er is heel weinig onduidelijkheid over wat wel en niet past. Hoogstens zijn er kleine verschillen in wat je wel of niet kunt drinken tijdens het watervasten, zoals je hierboven kon lezen. Wil je het het zuiverst mogelijk doen, drink dan alleen water.
  • Het zijn de ultieme vormen van vasten: Droogvasten is de meest pure vorm van vasten. Je neemt helemaal geen eten of drinken tot je en daarmee gun je je lichaam optimale rust; met name het hele verteringsgestel. Hierdoor komt er heel veel energie vrij dat gericht kan worden op herstel. Tijdens droogvasten komen de meest zelfhelende krachten naar boven die je lichaam bezit. Eén dag droogvasten staat zelfs gelijk aan drie dagen watervasten. Ná droogvasten is watervasten de meest pure vorm.
  • Het maakt vasten makkelijker: Droogvasten lijkt moeilijker dan watervasten. Mijn eigen ervaring is anders. Ik hoor van anderen hetzelfde. Het lijkt erop dat, door hélemaal níets te eten en te drinken, je lichaam een knop omzet waardoor je minder vaak aan eten of drinken denkt. Op dezelfde manier lijkt watervasten moeilijker dan sapvasten, vasten met (botten)bouillon of vasten met een hele kleine maaltijd per dag. Ook dit is niet waar. Het kan psychologisch makkelijker zijn om aan te beginnen, maar lichamelijk maak je het jezelf alleen maar moeilijker door iets anders dan water te drinken. In je mond bevinden zich al allerlei receptoren die de aanwezigheid van voedsel detecteren. Die worden ook getriggerd wanneer dit ‘voedsel’ opgelost zit in bijvoorbeeld water. Die receptoren brengen dan je lichaam in voorbereiding voor het ontvangen en verteren van voedsel. Zo triggeren bijna alle smaken de aanmaak van insuline, waardoor je méér honger krijgt. Dat kan zelfs bij water met wat citroensap, of bij koffie of thee of een kruidenmengsel. Dit kun je voorkomen door puur en alleen water te drinken.

Wil je meer lezen over waarom je zou willen water- en/of droogvasten? Lees dan dit eerdere berichtje ‘Waarom zou je willen vasten‘ (alleen toegankelijk voor leden van de FB groep).

Vraag 6: Mag ik ontbijten met brood?

Glutenvrij… of niet?

Ik ben beheerder van de Facebook groep ‘Eet niet minder, eet minder vaak‘ die zich richt op vasten. Bovenstaande vraag werd gesteld door een lid van die groep. Maar veel leden kennen mij ook als beheerder van de FB groep ‘Het nieuwe eten, koolhydraatarm en vet gezond!‘. Dat is een grotere groep die ook al langer bestaat. In die groep gaat het over gezond, koolhydraatarm eten volgens de methode zoals ik die ook hanteer op mijn website ‘Keto en zo‘. Het is de methode van de Real Meal Revolutie 2.0 (ofwel RMR2.0).

Ofschoon ik helemaal mijn eigen pad heb bewandeld bij mijn zoektocht naar een gezondere leefstijl, met de input van allerlei boeken, wetenschappelijke informatie, podcasts e.d. past de methode van de RMR2.0 heel erg goed bij mijn eigen ideeën omtrent gezonde, koolhydraatarme en vetrijke voeding.

Net als mijn eigen voedingspatroon is ook de RMR2.0 volledig glutenvrij. Op mijn website en in die Facebook groep vind je daarom geen recepten met gluten. Brood past daar dan ook niet bij. Zelfs het gangbare koolhydraatarme brood niet. De reden daarvoor is dat het hedendaagse geteelde graan (inclusief de gluten) en de manier waarop het verwerkt wordt voor heel veel menseneen negatieve invloed heeft op hun darmgezondheid en daarmee hun algehele geestelijke en lichamelijke gezondheid. Vaak zonder dat ze zich er bewust van zijn. Wij zijn als mens namelijk niet gemaakt om grassen, en dus ook graan, te verteren. We missen er ook de benodigde enzymen voor.

Gluten veroorzaken laaggradige ontstekingen op celnivau en ze irriteren de darmwand. Ook maken ze de gaatjes die van nature in de darmwand zitten, groter. Op den duur krijg je dan last van een lekkende darm. Hele kleine voedseldeeltjes kunnen dan door de darmwand lekken, waardoor ze op plaatsen in je lichaam komen waar ze niet horen. Ze zijn daar lichaamsvreemd en je lichaam gaat zich er tegen verdedigen. Een lekkende darm wordt vaak geassocieerd met allergieën, voedselintoleranties en het ontstaan van auto-immuunziektes.

Vasten kan bij elk voedingspatroon

Toen ik de Facebook groep ‘Eet niet minder, eet minder vaak‘ heb opgericht, heb ik ‘glutenvrij’ of ‘koolhydraatarm’bewust niet als regel voor deze groep genomen. De reden daarvoor is dat een gezond voedingspatroon wat mij betreft twee belangrijke pijlers heeft:

  • Onbewerkt eten met gezonde vetten (dit is van nature koolhydraatarm)
  • Minder vaak eten / vasten

Ik zeg altijd: ieder voor zich zijn ze zilver en samen zijn ze goud. Vasten kun je met elk voedingspatroon combineren. Of je nu een standaard Westers voedingspatroon hebt, veel of weinig koolhydraten, wel of geen vlees of vis; het kan allemaal. Dat is het mooie van vasten. Iedereen kan zo meedoen. Het zou dus zonde zijn als mensen niet beginnen met vasten, omdat ze niet óók koolhydraatarm, onbewerkt of glutenvrij willen eten.

Maar er is wel verschil

Wel is het zo dat je met bepaalde keuzes het vasten makkelijker of moeilijker kunt maken. Voor jezelf dus. Door te vasten geef je je verteringsorganen tijdelijk een pauze. Dat op zichzelf is al heel gezond. Maar tegelijkertijd zorg je ervoor dat je lichaam de energie uit je maaltijd optimaal kan gebruiken. Puur door er niet wéér iets achteraan te schuiven. De bloedsuiker zal dalen en je insulineniveau ook. Daarmee krijg je toegang tot je eigen vetreserves op het moment dat dat nodig is. Wanneer er dan onvoldoende glucose over is om de hersenen volledig van energie te voorzien, zal de lever dat merken. Dit is het signaal om ketonen te gaan maken. Met andere woorden; met vasten kun je een ketogene leefstijl creëren.

Eén van de grote voordelen van vasten is het stimuleren van autofagie. Het is het natuurlijke proces van je lichaam om oude cellen en celonderdelen op te ruimen en er mooie nieuwe voor in de plaats te creëren. Maar naast deze autofagie zijn het vooral de ketonen die vasten zo gezond maken. Ketonen zijn een soort turbo-brandstof voor je lijf. Ook zijn ze van nature ontstekingsremmend. Maar ze hebben nog vele andere gezondheidsvoordelen.

Koolhydraatarm eten om vetverbranding en ketose te stimuleren

Het voordeel van koolhydraatarm eten is dat je sneller vetten gaat verbranden. Eerst de vetten uit je maaltijd en later de vetten uit je eigen reserves. Dit stimuleert dan weer de aanmaak van die gezonde ketonen. Dit is een heel natuurlijk proces. Zo worden baby’s in ketose geboren en zijn ze bijna volledig in ketose zolang ze borstgevoed zijn. Helaas verleert het lichaam dit vaak snel door ons typische Westerse eetpatroon. Daarin zitten teveel (bewerkte) koolhydraten en te weinig vetten.

Door koolhydraatarm te eten kun je jezelf trainen om weer een goede vetverbrander te worden. Dat kost wat tijd en bij de één duurt het wat langer dan bij de ander. Tijdens deze overgangsperiode kun je last krijgen van wat de keto-koorts genoemd wordt. Pure ontwennings- en gewenningsverschijnselen van het lichaam, waar je ‘even’ doorheen moet. Er zijn wat manieren om het leed te verzachten en de overgang te vergemakkelijken, maar je kunt er niet echt omheen.

Wanneer je gaat vasten wanneer je nog geen goede vetverbrander bent, zul je het tijdens het vasten veel lastiger krijgen. Je krijgt dan namelijk ook deze ‘keto-koorts’ voor je kiezen. Dat gebeurt wanneer de glucose uit je maaltijd en de opgeslagen glucose in je lijf zijn opgebruikt. Dan wordt je lichaam gedwongen om tot vetverbranding over te gaan. Wachten met vasten tot je een efficiënte vetverbrander bent, heeft dus zeker voordelen.

Glucose én vetten verbranden

Je bent metabolisch flexibel wanneer je goed kunt switchen tussen koolhydraten en vetten als bron van energie. Ofwel wanneer je lichaam makkelijk glucose maar ook vetten kan verbranden. Dit is heel gezond en je hebt als het ware het beste van twee werelden. Maar ook wanneer je metabolisch flexibel bent, heeft het voordelen om koolhydraatarm te eten. Zeker ook als vaster. Er wordt dan minder glucose gemaakt en je zult eerder door je glucosevoorraad heen zijn. Dat wil zeggen dat je met dezelfde periode van vasten, eerder en langer in ketose zult zijn. Met alle positieve gevolgen die daarbij horen. Ook zul je waarschijnlijk dieper in ketose raken.

En dat brood dan?

Uit bovenstaand verhaal is het misschien al duidelijk geworden. Vasten combineren met het eten van brood tijdens je eetmomenten kan zeker. Als dit jouw manier is, laat je dat dan vooral niet van het vasten weerhouden. Mocht het echter zijn dat je het vasten lastig vindt of dat het moeilijk is om je gezondheids- of gewichtsdoelen te bereiken, probeer dan eens een alternatief.

Alternatieven

Ontbijten en/of lunchen kan op allerlei manieren zonder brood. Denk bijvoorbeeld aan de volgende koolhydraatarme alternatieven met gezonde vetten:

  • volvette yoghurt, kokosyoghurt of chiazaadpudding; al dan niet met wat noten, zaden en/of pitten;
  • eieren (gekookt, gebakken, gepocheerd, etc) met groenten, kaas en/of vlees
  • volvette wilde vis (kan ook uit blik; let op het MSC keurmerk)
  • een salade met groene bladgroenten, rauwkost en gezonde vetten, bijv. van noten, zaden en/of pitten, eieren, vis of vlees, avocado, olijfolie
  • een restje van je avondmaaltijd van de dag ervoor

Wil je koolhydraatarme en overheerlijke ontbijtideeën, kijk dan bijvoorbeeld eens op mijn website bij Ontbijt en lunch.Smakelijk!

Meer lezen?

Hier vind je een overzicht van alle vragen en antwoorden. Deze zal gaandeweg aangevuld worden: FAQ – overzicht van veel gestelde vragen over periodiek vasten (IF) en/of over meerdaagse vasten

Geef hier je reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.