Kanker wordt door vrijwel iedereen gezien als een genetische ziekte. Een ziekte veroorzaakt door genetische afwijkingen. Alle standaard behandelingen zijn daarop gericht. En het bijbehorende onderzoek.
Wat blijkt?! Het klopt niet. Kanker wordt niet veroorzaakt door genetische afwijkingen. Kanker is een metabolische ziekte. Een ziekte die z’n oorzaak vindt in onze stofwisseling.
De standaard visie: genetisch probleem
De standaard kijk op kanker en de behandeling ervan is gebaseerd op de gedachte dat kanker een genetische oorzaak heeft. Daar gaat het grote geld naar toe. Het publieke geld.
Toch heeft dit tot nu toe niet tot een echte oplossing geleid. Het aantal sterfgevallen als gevolg van kanker blijft groeien. Toegegeven, het aantal nieuwe gevallen van kanker groeit nog veel harder. Maar evengoed zou een echte oplossing een dramatische daling van het aantal sterfgevallen moeten laten zien.
De standaard behandeling: veel bijwerkingen
Chemotherapie en bestraling
Chemotherapie en bestraling zijn erop gericht om de ongecontroleerde celdeling van tumorcellen te stoppen. En daarmee de groei van de tumor. Onder andere door het DNA van de tumorcellen te beschadigen.
Deze aanpak is al tientallen jaren ongeveer hetzelfde. Het heeft de jaarlijkse groei van het aantal sterfgevallen als gevolg van kanker niet weten te stoppen. Daarnaast zijn de behandelingen erg belastend. Ze tasten niet alleen de slechte maar ook de goede cellen aan en hebben vaak ernstige bijwerkingen.
Immuuntherapie
Er zijn nieuwere medicijnen op basis van ‘immuun-therapie’. Ze zijn erop gericht het immuunsysteem zodanig aan te passen dat het tumorcellen kan herkennen en vernietigen.
Dat klinkt mooi. Maar de behandelingen zijn erg duur. Erger is dat ze voor de meerderheid van de mensen niet het gewenste resultaat geven. De bijwerkingen zijn vaak net zo ernstig als bij standaard chemo behandelingen. Ook dit lijkt dus niet de ultieme oplossing [1.1, 1.2].
Een nieuwe visie: stofwisselingsprobleem
Dr. Thomas Seyfried is een zeer gerespecteerde wetenschapper. Hij werkte voorheen aan de Yale universiteit en is nu hoogleraar biologie aan het Boston College. Hij schreef meer dan 150 wetenschappelijke artikelen.
Maar misschien wel het meest interessante is dat hij een heel andere kijk heeft op de oorzaak van kanker. En daarmee ook een heel andere kijk op de behandeling ervan.
Onze eigen energiecentrales
Volgens Dr. Thomas Seyfried is kanker een metabolische ziekte. Een ziekte van de stofwisseling dus. Veroorzaakt door beschadigde mitochondriën. Dit zijn, zeg maar, de energiecentrales van onze cellen. Ze breken voedingsstoffen af en maken er energie van.
Mitochondriën zijn het stralende middelpunt van onze stofwisseling. Mits ze gezond zijn. Want alleen sterke en gezonde mitochondriën kunnen de cel gezond houden. Het vervelende is dat o.a. gifstoffen, chemicaliën, medicijnen en ongezonde eetgewoontes deze mitochondriën kunnen beschadigen.
Seyfried’s onderzoek laat zien dat dat het fout gaat bij beschadigde mitochondriën. Het begin van alle ellende.
Oude wijsheid opgepoetst
Deze theorie bouwt voort op het werk van Otto Warburg. Al rond 1900 deed Otto Warburg wetenschappelijke experimenten die aantoonden dat wanneer de mitochondriën beschadigen, de cel niet meer voldoende energie kan maken. De cel gaat zich dan aanpassen en valt terug op een hele primiteve vorm van energie produceren, namelijk verbranding door middel van fermentatie.
Domme cellen?
Voor onze normale verbranding is zuurstof nodig. Deze verbranding levert veel energie en geeft onder andere water als onschuldig bijproduct. Prima verbranding dus. Fermentatie is een soort backup systeem. Voor in tijden van zuurstoftekort. Voor fermentatie is namelijk geen zuurstof nodig.
Ook gezonde cellen kunnen fermentatie gebruiken voor de verbranding. Het heeft echter wel nadelen. Deze vorm van verbranding levert minder energie en bovendien komen er twee afvalproducten vrij: melkzuur en ammonia. Een gezonde cel zal dus nooit fermentatie gebruiken als er voldoende zuurstof aanwezig is. Minder energie en meer afval… Ze zouden wel gek zijn!
Kankercellen doen dat wel. Niet omdat ze zo dom zijn, maar uit pure noodzaak. Hun mitochondriën zijn zodanig beschadigd dat de gewone verbranding niet meer voldoende werkt. Zélfs niet in aanwezigheid van zuurstof. En juist de zure omgeving die bij fermentatie ontstaat, is weer ideaal voor kankercellen om te groeien.
Gevolgen van beschadigde mitochondriën
Beschadigde mitochondriën gaan over tot fermentatie, doordat de mitochondriën signalen sturen naar de celkern dat er een energietekort is. Hierdoor worden bepaalde genen uit- en andere aangezet. De genen die uitgezet worden blijken juist degene te zijn die preventief werken tegen kanker. En ja hoor, de genen die aangezet worden zijn de zogenaamde oncogenen; genen die bekend staan om een verhoogde kans op kanker.
Dit backup-mechanisme in ons lijf, is ontworpen om tijdelijke noodtoestanden te overbruggen. Tijdens zuurstoftekort. Het is niet bedoeld voor langdurig gebruik. Cellen met beschadigde mitochondriën blijven echter in deze toestand. Ze hebben geen keus meer.
Ideale omgeving voor kankercellen
Dat fermentatie de ideale omgeving creëert voor kankercellen om te groeien en overleven, snap je wellicht als je de verdere gevolgen van deze fermentatie ziet:
- er ontstaat een overschot aan vrije radicalen
- ijzer-zwavel complexen raken beschadigd. Ze zijn nodig in de elektronentransportketen; een belangrijk onderdeel van het hele proces om energie te maken uit glucose.
- P-glycoproteïne wordt geactiveerd. Dit transporteiwit pompt giftige stoffen uit de cel, waardoor de cel resistent kan worden tegen veel chemotherapieën.
- de mitochondriën verliezen hun natuurlijke vermogen om de cel te laten afsterven als de cel niet meer goed werkt
- calcium uit de mitochondriën lekt in het celplasma, wat het risico op abnormale celdeling vergroot.
De kip of het ei?
Wanneer er sprake is van kanker, is er sprake van beschadigde genen. Maar de vraag is: zijn ze ook de veroorzakers van de kanker? Of ontstaat de beschadiging onderweg? Dit laatste blijkt het geval.
De oncogenen, de slechteriken zeg maar, worden aan gezet wanneer de cellen niet meer voldoende energie krijgen. Vanwege de beschadigde mitochondriën. De reden dat ze aangezet worden, is omdat ze een belangrijke rol spelen bij de fermentatie. Ze helpen in dit geval de cel om te overleven. Belangrijk is dat daarna pas de kanker zich begint te ontwikkelen. Het begint met beschadigde mitochondriën. Daarná onstaat de genetische afwijking en de kanker. Dit betekent dat kanker geen genetische ziekte is, maar een ziekte van de stofwisseling.
Het bewijs
DNA uit kankercel in gezonde cel geeft geen kanker
Het mooiste bewijs daarvoor is dat wanneer je het gemuteerde DNA van een kankercel transplanteert naar een gezonde cel, er bijna nooit kankercellen ontstaan. Voor de duidelijkheid; het DNA bevindt zich in de celkern en de mitochondrieën bevinden zich buiten de kern. Met gezonde mitochondrieën en (door kanker) beschadigd DNA kan een cel dus prima gezond blijven. Hoe cool is dat!
Mitochondriën uit kankercel in gezonde cel geeft wel kanker
En ook het tegendeel is waar. Als je mitochondriën uit kankercellen samenbrengt met normale cellen met gezond DNA en deze in dieren injecteert, dan ontstaat er bij 97% van deze dieren kanker.
Waardoor raken mitochondriën beschadigd?
Nu we weten dat beschadigde mitochondriën kanker veroorzaken is het interessant om te kijken waaardoor deze mitochondriën beschadigd kunnen raken. Daar zijn allerlei mogelijke oorzaken voor, zoals:
- UV-straling
- diverse giftige stoffen en zware metalen uit het milieu
- virussen
- chronische ontstekingen
- roken, drug-, medicijn- en/of alcoholgebruik
- aanhoudende lichamelijke en/of geestelijke stress
- slaaptekort
- intensieve sportbeoefening zoals bij topsport
Veel van deze oorzaken zijn gerelateerd aan een ongezonde leefstijl. Ze veroorzaken een overschot aan vrije radicalen, wat weer leidt tot oxidatieve stress. Als direct gevolg hiervan raken de mitochondriën beschadigd.
Hoop
Deze nieuwe kijk op kanker geeft hoop. Want niet alleen maakt een nieuwe kijk op kanker de weg vrij naar nieuwe behandelingen. Wat minstens zo belangrijk is, is dat het laat zien dat kanker in weze één ziekte is. We hoeven ze dus niet allemaal apart te behandelen.
Het kenmerk van alle kanker is dat de mitochondriën beschadigd zijn. En beschadigde mitochondriën houden van glucose en glutamine als brandstof. Daar zit meteen de zwakke plek. Gezonde cellen met gezonde mitochondriën zijn flexibel en kunnen zich aanpassen aan elke energiebron. Kankercellen kunnen dat niet. Waar de meeste cellen in ons lichaam het beste functioneren als ze vet verbranden als energie, zijn kankercellen er erg slecht in.
En met dat gegeven kunnen we aan de slag. Tsjakka!
Alles lezen?
[1] Een nieuwe kijk op kanker: een ziekte van de stofwisseling — deze blog
[2] Ketose en vasten als ondersteuning bij de behandeling van kanker
[3] Therapeutisch ketogeen dieet
Bronnen
[1.1] Cancer as a metabolic disease – An Interview with Dr. Thomas Seyfried
[1.2] Immunotherapy for Cancer — This Lauded Breakthrough Is Far More Dangerous Than Advertised Artikel van Dr. Mercola (Dec. 2016) waarin hij immuun-therapie als behandeling tegen kanker kritisch onder de loep neemt. Ofschoon deze behandeling de kanker vaak effectief bestrijdt, laten vele studies zien dat er vaak ernstige bijwerkingen zijn. Het immuunsysteem kan stuurloos raken en de eigen organen aanvallen. Dit kan leiden tot bijvoorbeeld diabetes type-1. Het leidt zelfs vaak tot levensbedreigende situaties. Immuun-therapie is daarmee veel gevaarlijker dan vaak gepredikt wordt.
[1.3] What Causes Cancer? Part 1 Deel 1 van 4 artikelen geschreven door Georgia Ede, MD (=medical doctor) die samen een samenvatting vormen van het boek Cancer as a Metabolic Disease: On the Origin, Management, and Prevention of Cancer, geschreven door Dr. Thomas Seyfried (zie ook [1.1]). Het boek bevat 400+ paginas met wetenschappelijk bewijs, maar is duur en moeilijk leesbaar voor mensen zonder een gedegen wetenschappelijke achtergrond. Deze 4 artikelen zijn bedoeld om de informatie ook voor deze mensen beschikbaar te maken. Deel 1 gaat over Dr. Seyfried’s stelling dat kanker niet veroorzaakt wordt door genetische mutaties.
[1.4] Mitochondria and Cancer – What Causes Cancer? Part II – Deel 2 van de artikelen genoemd in [1.3]. Dit deel gaat over mitochondrieën en hun rol bij het ontstaan van kanker.
[1.5] Dietary Treatment of Cancer – Cancer Series Part III – Deel 3 van de artikelen genoemd in [1.3]. Dit deel gaat over de behandeling van kanker door middel van dieet.
[1.6] Cancer Part 4: Got Hope? Laatste deel van de artikelen genoemd in [1.3]. Dit deel kijkt o.a. naar onderzoeken die gedaan zijn naar het gebruik van ketogene dieten bij patienten met kanker.
[1.7] Oxidatieve stress Heel duidelijk artikel op de website van het Centrum voor Biologische Geneeskunde over het ontstaan van oxidatieve stress en het gevolg daarvan voor de mitochondriën.
[1.8] Alles over ketose en ketonen – een overzicht Een overzichtspagina met linkjes naar allerlei informatie op mijn blog over ketose en ketonen.
[1.9] Definitie en diagnostiek ondervoeding Artikel over verschillende soorten van ondervoeding, waaronder cachexie. Op de webiste van de Stuurgroep Ondervoeding.
[1.10] Alles over vasten Overzichtspagina met linkjes naar allerlei informatie op mijn blog over vasten.
[1.11] Vasten Uitzending van Dokters van Morgen over vasten op de website van UitzendingGemist. In deze uitzending o.a. aandacht voor vasten in relatie met kanker en vasten gecombineerd met chemotherapie. Eén van de onderzoeken op dat gebied vindt op dit moment plaats bij borstkankerpatiënten in Nederland.
[1.12] Therapeutic benefit of combining calorie-restricted ketogenic diet and glutamine targeting in late-stage experimental glioblastoma Uitgebreid wetenschappelijk artikel over de therapeutische voordelen van het combineren van een calorie-beperkend ketogeen dieet met een aanvullende behandeling die glutamine als het ware aanvalt. Hier is het onderzocht bij een zeer agressieve vorm van hersentumor, namelijk Glioblastoma multiforma (GBM) die erg slecht behandelbaar is. Het onderzoek is uitgevoerd met muizen. De aanvullende behandeling maakt gebruikt van een glutamine antagonist genaamd DON (zie [1.13]). Zo’n antagonist bindt zich aan glutamine zonder een biologische respons op te roepen. Het maakt de glutamine als het ware onbruikbaar; o.a. als energie voor fermenterende kankercellen. De combinatie van dieet met het medicijn liet kankercellen afsterven terwijl andere ziektesymptomen verminderden en de kans op overleven vergroot werd. Deze therapeutische strategie verminderde ook oedeem, bloedingen en ontstekingen. Een prettige bijkomstigheid was dat het ketogene dieet de DON-afgifte aan de hersenen bevorderde, waardoor een lagere dosering afdoende was voor een therapeutisch effect.
Alle 3 uitgevoerde experimenten worden uitgebreid beschreven en de beschrijving van de resultaten zijn met allerlei diagrammen ondersteund.
In de tekst veel verwijzingen naar andere wetenschappelijke onderzoeken, o.a. naar andere onderzoeken die ook aantoonden dat een combinatie van calorie-beperking, een ketogeen dieet en DON de metabolieten (stoffen die nodig zijn in onze stofwisseling) voor de glucose- en glutamineverbranding verminderen en die zo de energietoevoer voor (fermenterende) kankercellen blokkeren.
[1.13] Glutamine Antagonist Uitleg over het medicijn 6-Diazo-5-oxo-L-norleucine (DON) op de ‘Johns Hopkins drug discovery (JHDD)’ website. DON is een niet-conventioneel aminozuur waarvan de structuur lijkt op L-glutamine. Het blokkeert als het ware het gebruik van glutamine in kankercellen. Ofschoon het erg veelbelovend leek in de behandeling van kanker, werd in eerste instantie de verdere ontwikkeling stopgezet, vanwege de ernstige nadelige effecten voor het spijsverteringsstelsel (omdat het een grootverbruiker is van glutamine). JHDD heeft dit onderzoek voortgezet en heeft manieren gevonden waardoor DON veel gerichter naar de kankercellen kan worden getransporteerd, waardoor een veel lagere dosis toegediend kan worden en er dus veel minder toxische neveneffecten zijn voor omliggende weefsels.
[1.14] Press-pulse: a novel therapeutic strategy for the metabolic management of cancer Zeer uitgebreide wetenschappelijke beschrijving van de press-pulse techniek zoals deze kan worden toegepast bij een metabolische aanpak van kanker. Met andere woorden, door in te grijpen op de stofwisselingsprocessen. Er wordt dan langdurig metabolische stress (= press / duwen) uitgeoefend op (kanker)cellen door middel van een calorie-beperkend ketogeen dieet in combinatie met kortstondige acute stressoren. Deze acute stressoren beperken de glucose en glutamine beschikbaarheid en vergroten de oxidatieve stress. De verhoging van de niet-fermenteerbare ketonen beschermen de normale cellen tegen stress in de energietoevoer terwijl het de stress in kankercellen vergroot.
In dit artikel ook aandacht voor de Glucose/Ketonen Index Calculator (GKIC). Deze berekent de verhouding tussen bloedglucose en ketonen in het bloed. Een GKI verhouding (dus Glucose : Ketonen) van 1 of lager (dus minimaal evenveel ketonen als glucose in het bloed) wordt als therapeutisch beschouwd.
Met een verwijzing naar de website van de Charlie Foundation voor uitleg over een therapeutisch ketogeen dieet (zie [1.15]).
[1.15] Charlie Foundation for Ketogenic Therapies Website van de Charlie Foundation, opgezet om informatie te geven en onderzoek te doen naar ketogene therapieën voor kinderen met epilepsie.
Met een kort filmpje waarin uitgelegd wordt dat er 5 verschillende varianten van een therapeutisch ketogeen dieet bekend zijn.
[1.16] Dominic D’Agostino – KD Brain Cancer Mechanisms Kort YouTube filmpje van wetenschapper Dominic D’Agostino waarin hij de voordelen van een ketogeen dieet bij (o.a.) de behandeling van hersentumoren uitlegt. Dit filmpje vind je ook terug op de website van de Charlie Foundation [1.15]. Hij legt uit dat er allerlei manieren zijn waarop het ketogeen dieet een positieve bijdrage levert aan een metabolische behandeling van (o.a.) hersentumor. Enerzijds doordat er minder glucose en insuline komen waardoor kankergroei en verspreiding verminderen. Daarnaast wordt de aanmaak van ketonen gestimuleerd, die energie zijn voor gezonde cellen, maar niet echt voor de kankercellen. Bovendien hebben ze hele gunstige signaalfuncties. Zo belangrijk dat men ze probeert na te bootsen met medicijnen voor kankerpatienten.
[1.17] KETO FOR CANCER Pagina op de website van de Charlie Foundation die gewijd is aan informatie over hoe je een ketogeen dieet kunt inzetten bij de behandeling van kanker.
[1.18] Histone Deacetylase Inhibitors as Anticancer Drugs Medisch artikel gepubliceerd in the International Journal of Molecular Sciences over de werking van HDAC inhibitors (zie [1.16]) o.a. bij de behandeling van kanker. Met overzicht van diverse soorten van HDAC inhibitors en hun mogelijke toepassing(en).
[1.19] Angiogenese-remmers Pagina op de website van Borstkankervereniging Nederland over medicijnen die gebruikt worden om de aanmaak van nieuwe bloedvaten in tumoren te remmen om zo de groei van de tumoren te remmen.
[1.20] The NLRP3 Inflammasome: An Overview of Mechanisms of Activation and Regulation Medisch artikel gepubliceerd in the International Journal of Molecular Sciences over de werking van de NLRP3 inflammasoom. Deze speelt een belangrijke rol bij onze natuurlijke immuunreactie bij bacteriële infecties en celbeschadigingen. Een ontregelde werking van NLRP3 wordt echter in verband gebracht met allerlei chronische ziektes (waaronder de ziekte van Alzheimer, diabetes en aderverkalking).
Hoi Cora, ik ben in het bezit van een uitgebreid interview met een Amerikaanse specialist op het terrein van kanker als stofwisselings/mitochondriale ziekten. Als je het van belang vindt voor de documentatie van je onderwerp is het voor je beschikbaar. Ik hoor het wel. Groet, Gideon
Hallo Gideon, Ik ben heel benieuwd welk interview en met welke specialist het is. Ik heb er zelf ook al talloze beluisterd en/of gelezen, dus wellicht ken ik het al. Maar misschien ook niet. Dus ja, graag! Alvast vriendelijk bedankt. Groetjes, Cora