Vragen uit de Facebook groep ‘Eet niet minder, eet minder vaak‘
In series van drie beantwoord ik vragen die door nieuwe leden van de Facebook groep ‘Eet niet minder, eet minder vaak‘ zijn gesteld toen ze zich aanmeldden voor de groep.
Die Facebook groep gaat over vasten. Met als doel om gezond(er) te worden en/of te blijven. Afvallen kan daarbij horen, maar is niet het hoogste doel. Voor mensen in de groep is vasten een bewuste keuze. Als leefstijl; niet als tijdelijk dieet. We eten minder vaak, maar van onze maaltijden maken we een feestje.
Vragen van nieuwe leden beantwoord ik in de Facebook groep. Later maak ik er dan een blog van op mijn website Keto en zo zodat de informatie ook beschikbaar komt voor mensen die geen lid zijn van deze groep. Op deze manier ontstaat er een mooi overzicht van vragen en antwoorden die ook voor anderen interessant kunnen zijn.
Deel 7
In deel 7 van deze serie aandacht voor de volgende vragen:
- Hoe vaak per week mag ik vasten?
- Kun je vasten wanneer je onregelmatige werktijden hebt?
- Hoe combineer je vasten met het geven borstvoeding?
Vraag 19 Hoe vaak per week mag ik vasten?
Dagelijks vasten kan
In principe is er geen beperking aan het aantal keer dat je per week mag vasten. Dagelijks een bepaalde tijd vasten is voor je lichaam geen enkel probleem. Sterker nog, ik denk dat de meeste mensen die periodiek vasten een dagelijkse vastenpatroon hebben. Bovendien is het erg gezond om elke dag je lijf voldoende rust te bieden tussen maaltijden.
Niet snacken is een goede eerste stap
In onze wereld van overvloed zou je ‘niet snacken tussen maaltijden’ ook vasten kunnen noemen. Wanneer je je dan houdt aan het standaard ‘ontbijt, lunch en diner’ beperk je daarmee je eetmomenten tot 3 op een dag. Vaak is dat al een reductie van ongeveer de helft. Niet in hoeveelheid eten, maar dat is ook niet het doel.
Het gaat om de reductie van het aantal eetmomenten. Hiermee geef je je lichaam de kans om de energie van een maaltijd zoveel mogelijk te gebruiken. Bovendien zorgt het ervoor dat je bloedsuikerspiegel kan normaliseren en langere tijd stabiel kan blijven. Doordat je insuline laag houdt, heb je bovendien toegang tot je eigen vetreserves en daarmee dus tot energie.
Een of twee maaltijden minderen is een volgende stap
Een volgende stap kan dan zijn om één of meerdere eetmomenten over te slaan. Dat mag dagelijks, maar hoeft niet. Je kunt het ook afwisselen. De ene dag één maaltijd, de andere dag twee. Of zelfs drie. Flexibiliteit heeft heel veel voordelen. Het voorkomt dat je vast komt zitten in een rigide vastenpatroon waardoor je moeilijk(er) om kunt gaan met sociale situaties. Bovendien zorgt het ervoor dat je lichaam niet went aan één vast patroon.
Maar zelfs dag na dag één maaltijd kan héél gezond zijn.
Doe het op de gezonde manier
Het allerbelangrijkste wanneer je vast is dat je je lichaam echt voedt wanneer je wél eet. Eet voedingsrijke maaltijden waarmee je je lichaam voedt in plaats van alleen maar vult. Zodat je het alles geeft wat het nodig heeft. Eet bovendien tot je verzadigd bent. Met andere woorden, tot je lichaam fysieke en geestelijke signalen geeft dat het genoeg heeft.
Wanneer is het teveel?
Of dagelijks vasten ook écht bij jou past, kan niemand van te voren voorspellen. Het ligt aan wát je eet, wanneer je eet, hoeveel je eet, hoe je lichamelijke gezondheid is, hoe vaak je beweegt, hoeveel stress je hebt etc. Gelukkig is je lichaam prima in staat om dat aan te geven. Zeker wanneer je al een tijdje vast. Je weet dan bijvoorbeeld het verschil tussen gewoonte-honger en échte honger. Échte honger is de manier van je lichaam om te laten weten dat het tijd is om een keer (of misschien vaker) bij te tanken. Door een extra maaltijd, een grotere portie of een maaltijd waar meer voedingsstoffen in zitten.
Gewoontehonger gaat over wanneer je jezelf afleidt en iets anders gaat doen. Je kunt dan na een tijdje verwonderd denken, ‘Hé ik heb helemaal geen honger meer.’ Échte honger laat zich niet afleiden. Ook na een uurtje wat anders doen blijf je dan honger houden. Het is je lijf dat aangeeft dat je het op dit moment toe is aan voeding. Oók als dat niet je normale vastenpatroon is.
Luister goed naar je lijf
Het is heus niet zo erg om een keer deze échte honger te negeren. Bijvoorbeeld omdat eten nu even niet uitkomt. Maar structureel échte honger negeren is wél ongezond. Op dat moment wordt vasten een stress voor je lichaam. Net zoals een calorie-beperkend dieet dat is.
In feite is het dan een dieet geworden in plaats van een gezonde leefstijl. Dat is het moment om voor jezelf aan de bel te trekken. Luister weer beter naar je lichaam. Vóórdat je lichaam niet meer luistert naar jou…
Vraag 20 Kun je vasten wanneer je onregelmatige werktijden hebt?
Onregelmatige diensten
Het is vast geen verrassing dat het hebben van onregelmatige diensten niet het meest ideale scenario is. Je lichaam moet zich steeds weer aanpassen en je komt niet echt in een ritme. Toch is het niet enkel kommer en kwel. Want tot op zekere mate is variatie ook goed. Het houdt je lichaam en wellicht je geest ook flexibel op dat gebied. Zit je eenmaal in een heel strak ritme, is het moeilijker om daarvan af te wijken. Ben je het gewend om te variëren dan gaat dat veel eenvoudiger.
Het is ook persoonlijk hoe goed je ermee om kunt gaan. Daar bovenop is het afhankelijk van hoe groot de verschillen zijn tussen de verschillende diensten. En hoe lang je steeds in het ene ritme zit, voordat je weer moet switchen naar het andere. Nachtdiensten zijn vaak lastiger dan onregelmatige tijden overdag. Maar ook daar geldt: de één kan zich daar makkelijker aan aanpassen dan de ander. En bovendien; als het je werk is heb je vaak geen keuze.
Moeilijk om te vasten…
Wanneer je onregelmatige diensten hebt, kan het lijken alsof het dan moeilijk is om te vasten. Zeker wanneer je alleen de strakke vastenregimes kent waar vaak mee geschermd wordt. 16:8 of 18:6 of 22:2 of wat er maar mogelijk is.
Als je je daar strict aan wilt houden, dan lukt dat alleen wanneer je elke dag op vaste tijdstippen eet. Dat zal met wisselende roosters niet echt eenvoudig zijn. Want dan kun je meestal niet gaan eten op het tijdstip dat je zelf kiest. Bovendien, als je de ene keer overdag en de andere keer ’s nachts werkt, wordt dit strakke schema ook behoorlijk op de proef gesteld.
Of juist niet..?
Het is niet de eerste keer dat ik het noem en het zal ook vast niet de laatste keer zijn, maar ook hier komt de flexibiliteit van vasten weer om de hoek kijken. Het werkt zelfs twee kanten op. Allereerst kun je vasten heel flexibel inregelen en helemaal aanpassen aan je eigen rooster. Aan de andere kant máákt vasten je ook flexibel. Waardoor jíj je veel makkelijk kunt aanpassen. Het wordt veel eenvoudiger om niet te eten wanneer het even niet uitkomt en te wachten tot het wel uitkomt. En wat past er nou beter bij onregelmatige werktijden?
Flexibel schema
Wanneer je onregelmatig werkt, heb je waarschijnlijk al een onregelmatig of flexibel eetschema. Op dezelfde manier kun je ook een onregelmatig of flexibel vast- en eetschema inrichten. Daarvoor kun je waarschijnlijk het beste beginnen vanuit je oude gewoontes.
Schrijf eens op hoe je eetschema er zonder vasten uitziet. Schrijf de verschillende soorten diensten op en de tijdstippen waarop je dan eet. Bedenk dan bij welk van deze maaltijden je het liefst wilt gaan vasten. Dat kan een maaltijd zijn die je op je werkt nuttigt. M.a.w. dat je de maaltijd op je werk langer uitstelt of overslaat.
Uitstellen kan een goede manier zijn om langzaam aan het vasten te wennen. Snacks laat je achterwege, maar je eet nog steeds 3 maaltijden. Je went er zo aan dat er langere tijd tussen maaltijden zit. Wanneer je honger krijgt, eet je zodra het werk het toelaat. Of wanneer je weer thuis bent. Tijdens je ‘vroegere’ eetmoment drink je een lekker kopje koffie, thee of een glas water. Als pauze-momentje of om toch met etende collega’s samen te zijn. Óf je kiest ervoor om dan lekker door te werken, zodat je afgeleid wordt en het vasten bijna gedachteloos verloopt.
Het kan ook zijn dat je de maaltijd op het werk niet uit wilt stellen of overslaan. Of dat dat om één of andere reden lastig is. Zoek dan de vastenmomenten in je thuissituatie. Kies een maaltijd die je normaal gesproken thuis eet en doe daar hetzelfde mee. Stel ‘m (in het begin) uit of sla ‘m (op den duur) over.
Zo kun je voor elke dienst een schema maken. Richt het in zoals zelf wilt. Combineer ook gerust verschillende aanpakken. Zo kun je bij de ene dienst thuis vasten en bij de andere dienst op het werk. Of tijdens de ene dienst wel vasten en tijdens de andere juist niet. Nét wat bij jou en je rooster past.
Blijf het aanpassen
Je kunt zo op papier een schema maken wat bij jou en je verschillende diensten zóu kunnen werken. Maar pin je daar dan ook weer niet op vast. Voelt het niet goed, of krijg je honger op momenten dat je eigenlijk wilde vasten, pas het dan gewoon aan. Eet dan en vast gewoon weer op een later moment. Wanneer het wél weer goed voelt. Bedenk ook dat je klein kunt beginnen en altijd nog kunt uitbreiden.
Wanneer je er op deze flexibele manier mee omgaat, is er eigenlijk geen werkrooster te bedenken waar vasten geen plekje in zou kunnen krijgen. Sterker nog, misschien wordt werken in wisselende roosters zelfs wel makkelijker als je flexibel met je eetmomenten om kunt gaan.
Vraag 21: Hoe combineer je vasten met het geven van borstvoeding?
Voordat ik op deze vraag in ga, wil ik nogmaal benadrukken dat voor mij vasten betekent dat je minder vaak eet. Níet dat je minder eet dan je lijf nodig heeft. En hoeveel je lijf nodig heeft, is afhankelijk van heel veel factoren. Borstvoeding geven is er daar één van. Gelukkig weet je lichaam dat zelf heel goed. Wanneer je eenmaal gewend bent aan vasten, leer je deze lichamelijke signalen ook veel beter herkennen.
Je kindje staat voorop
Ik denk dat iedereen het met me eens is dat tijdens de borstvoedingsperiode het belang van je kindje voorop staat. Je kindje is immers afhankelijk van jou voor wat betreft de hoeveelheid en de samenstelling van zijn of haar voeding. Hormonen tijdens de zwangerschap en tijdens de borstvoedingsperiode zorgen er ook voor dat de moeder meer vet vasthoudt. Puur om je baby alles te geven wat het nodig heeft.
Eet gezond én voldoende
Voorop staat dus, dat je voldoende én gezond moet eten. Allereerst omdat je kindje goed moet groeien en ontwikkelen, maar ook omdat opvoeden én vooral ook borstvoeding veel van jóu vergt. Daarvoor heb je energie nodig en die energie haal je voor een belangrijk deel uit je voeding (maar ook bijvoorbeeld uit zonlicht).
Het is niet zo dat je niet zou kunnen of mogen afvallen tijdens de borstvoedingsperiode. Het is een natuurlijk proces om tijdens de zwangerschap extra aan te komen, buitenom het gewicht van je kindje. Het is ook natuurlijk om tijdens de borstvoedingsperiode langzaam weer op je oude (hopelijk gezonde) gewicht terug te komen. Maar dat is over een lange periode en het afvallen zal dan geleidelijk gaan. Dat afvallen is afgestemd op de behoeftes van je kindje.
Veel en snel afvallen is niet handig
Snel afvallen is echt uit den boze tijdens de borstvoedingsperiode. Zeker overgewicht wat je had vóór je zwangerschap wil je dan niet bewust kwijt proberen te raken. Het menselijk lichaam slaat een overschot aan gifstoffen voornamelijk op in vetcellen. Het is zelfs één van de redenen waarom mensen overgewicht kunnen krijgen. Wanneer je snel afvalt, kan het zijn dat je lichaam deze gifstoffen niet goed genoeg kan afvoeren. Ze zouden daarom ook in de borstvoeding kunnen komen en dat is wel het laatste wat je wilt.
Geen strak vastenregime
Vasten wordt door experts afgeraden tijdens de borstvoedingsperiode. Ik moet de eerste arts of gerespecteerd vasten-deskundige nog tegenkomen die je gaat aanraden om dan te vasten. Om de redenen hierboven genoemd. Je wilt niet het risico lopen dat je je kindje tekort doet. Of juist opzadelt met gifstoffen. Bij een borstvoedingsperiode past daarom geen strak en vooropgezet vasten-plan. Zélfs wanneer je vóór je zwangerschap al gewend was aan dagelijks vasten.
Tijdens de borstvoedingsperiode heb je véél energie nodig uit je voeding. Ik vermoed dat het zelfs lastig zou zijn om met 1 of 2 maaltijden per dag alle benodigde calorieën binnen te krijgen. Dan zou je waarschijnlijk enorme porties nodig hebben en dat is wellicht voor jezelf en misschien ook voor je baby niet prettig. Bovendien verandert de samenstelling van je borstvoeding afhankelijk van wat je wél of niet eet. Ofschoon voeding en energie altijd eerst naar de baby gaan en dan pas naar de moeder, zou het kunnen dat de borstvoeding minder energie zou bevatten wanneer je te lange tijd niets eet.
Luister naar je lijf
Toch is het waarschijnlijk ook tijdens de borstvoedingsperiode niet gezond om de hele dag door te eten. Gelukkig is ons lichaam heel erg slim en zal het ook tijdens deze speciale periode aangeven wanneer je moet eten en hoeveel het nodig heeft.
Mijn beste advies is daarom ook nu:
Eet (alleen) wanneer je honger hebt en eet dan tot je verzadigd bent.
Wat mij betreft is ‘vasten’ tijdens de borstvoedingsperiode dus vooral het voorkomen van extra snackmomenten waar je lichaam niet om gevraagd heeft.
Geniet ervan!
Ofschoon het in het begin zeker niet van een leien dakje liep, heb ik aan mijn borstvoedingsperiodes vooral mooie en fijne herinneringen. Daarom wil ik iedereen voor wie dit van toepassing is een hele fijne borstvoedingstijd toewensen!
Meer lezen?
Hier vind je een overzicht van alle vragen en antwoorden. Deze zal gaandeweg aangevuld worden: FAQ – overzicht van veel gestelde vragen over periodiek vasten (IF) en/of over meerdaagse vasten
