Chayotes. Ze zijn in Nederland nog niet zo bekend. Ze komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika maar zijn ook in de Aziatische keuken heel populair. Je vindt ze blijkbaar wel steeds vaker in toko’s en op markten. En anders kun je er altijd eens naar vragen. Misschien kan een lokale groentenboer of de marktkoopman er wel aan komen. Nu is in ieder geval het seizoen.

Chayotes zijn heel erg gezond en passen heel goed binnen een gezonde koolhydraatarme leefstijl. Bovendien zijn ze lekker en heel veelzijdig. Kortom: Chayotes: heel erg lekker en super gezond!

Zelf opkweken

Je kunt chayotes ook zelf telen. M’n moeder en ik doen dat nu sinds 5 jaar. We zetten ze aan de rand van de moestuin. Als ze de ruimte krijgen groeien ze ook in ons klimaat uitbundig. De klimmende planten zijn ook nog eens heel erg mooi. Vooral als de vruchten eenmaal groeien.

We begonnen 5 jaar geleden met één vrucht; gekregen van lieve ‘low carb’-vriendin Helen. Die ene vrucht groeide in het jaar daarop uit tot ee prachtige plant met vele chayotes. Het is echt mooi om te zien hoeveel chayotes er kunnen groeien uit een enkele vrucht.

Een chayote heeft een soort platte pit. Van daaruit gaat de vrucht op een gegeven ogenblik ranken maken. Je ziet dat op de foto links boven. Dat is een foto die ik vorige week gemaakt heb. Door de warme temperaturen buiten is het ook op de zolder waar ik ze bewaar nog warm. Daardoor zijn de eerst geoogste vruchten al volop aan het uitschieten. Eigenlijk ben ik daar niet zo blij mee.

Zo’n chayote die aan het uitschieten is, kun je gebruiken om een chayoteplant te kweken. In principe is dat heel makkelijk. Stop de vrucht in de lengte half in de potgrond. De pit zit dan aan de zijkant. Ik zou dat nu dus al kunnen doen, maar dat vind ik nog veel te vroeg. De plant moet dan de hele winter nog door zien te komen; liefst zonder ziektes en ongedierte. Dat kan nog wel eens een uitdaging zijn. Daarom potten wij onze chayotes liever pas in het nieuwe jaar op.

Zet de chayoteplant op een koele, vorstvrije plek met daglicht. Maak de grond af en toe vochtig. Misschien eens in de 7 tot 14 dagen. Tenzij de omgeving erg koel en vochtig is. Dan volstaat minder vaak. Je moet daar een beetje gevoel voor krijgen. Sproei het water op de pit of op de aarde. Geef groeiende ranken steun van een stokje of hekwerkje. Snoei te lang geworden ranken. Dan gaan ze meer vertakken en daardoor wordt de plant steviger. Rond april-mei kunnen de planten dan naar buiten. Ze schijnen zelfs wat vorst te kunnen verdragen, maar wij zijn daar voorzichtig mee. Wij planten ze meestal in mei en hebben tot nu toe elk jaar een prima oogst gehad.

Wonderbaarlijke vermenigvuldiging

Eenmaal buiten kun je de plant z’n gang laten gaan. De ranken en later ook de bladeren zullen dan flink gaan groeien. In het begin bind ik ze dan nog op, maar de uiteinden van de zijtakken zoeken ook hun eigen steun en draaien zich bijvoorbeeld helemaal om een andere plant of een hekwerk. De ranken zoeken hun eigen weg richting de zon. Plant je een chayote in de buurt van een hoge boom, dan zal ‘ie daar zeker in klimmen. Vaak trek ik de rank dan voorzichtig terug en bindt deze alsnog aan het hekwerk. Als het daarvoor al te laat is, groeien er later chayotes op hele hoge hoogte!

Lange tijd heb je dan het gevoel dat er verder niets gebeurt. Dat eerste jaar zochten we regelmatig naar tekenen van vruchtjes. We zagen scheuten met bloemetjes, waarvan we dachten dat het vruchtjes zouden worden. Maar niet dus. Pas half augustus zagen we de eerste piepkleine vruchtjes. Ze waren maar een paar millimeter groot, maar hadden al de vorm van een chayote. Echt super schattig om te zien. Bij goed weer groeien ze daarna snel. Elke week worden ze flink groter. Tot ze qua vorm en grootte een beetje vergelijkbaar zijn met een peer. Dan kun je ze oogsten.

Vanaf dan oogst ik elke week. Als ik een volgroeide chayote over het hoofd zie, dan wordt die in de week erna eigenlijk al een beetje te groot. Wat kleiner zijn ze malser. En dan bedoel ik vooral de schil. Die kun je van de jonge, niet te grote vruchten prima eten. Wij gebruiken wel het liefst grotere vruchten om weer mee verder te telen.

Steeds meer

Dat eerste jaar maakte m’n vader een stellage. Daar laten we tegenwoordig 2 chayoteplanten tegenaan groeien. Ook gebruiken we nu een pergola en een afrastering. Dit jaar hadden we 9 planten in totaal. Daarvan hadden er zeker 5 of 6 een goede, zonnige plaats. Tel daar een goede zomer bij op en je kunt bedenken dat we nu veel chayotes hebben.

Gelukkig kun je ze maanden op een koele, vorstvrije plek bewaren. Eenmaal aan het uitlopen gaat de smaak en sappigheid van de vrucht wel achteruit. De plant steekt dan immers zijn voeding en energie in het groeien. Net zoals een aardappel die uitloopt langzaam verschrompelt. Naarmate ze langer liggen, wordt de schil taaier. Dan wordt het tijd om ze te schillen. Als er scheuten komen, kun je die gewoon weghalen. Ze zijn eetbaar en ook heel gezond. Zelfs de pit is eetbaar, maar ook deze wordt over de tijd taaier. Dan kun je ‘m gewoon eruit snijden. Of je kauwt wat meer 😉

Ook heel geschikt als soep(basis)

Zoals gezegd ben ik een echte fan. Een chayote is fris en sappig. Heel lekker, maar tegelijk vrij neutraal van smaak. Wat dat betreft kun je ze vergelijken met een komkommer. De chayote is wel ietsje zoeter. Ook zijn ze veel steviger dan een komkommer. En dat blijven ze tijdens het roerbakken. Vaak gebruik ik chayotes in roerbakschotels en in de groentenvulling van een soep. Ze combineren bij vrijwel elk gerecht.

Deze keer maakte ik er de basis van de soep van. Een ideale manier om in één keer verschillende (uitgelopen) chayotes te gebruiken. Ik was wel een beetje bang dat het lang zou duren voordat de chayotes gaar en zacht genoeg zouden zijn om te pureren. Gelukkig viel dat reuze mee. Ik liet blokjes chayote in water met zout een paar minuten goed doorkoken. Daarna zette ik de pan goed geïsoleerd weg (jawel, in m’n oude slaapzak) en ging verder met vulling van de soep. Toen ik daarmee klaar was, kon ik de chayoteblokjes pureren tot een gladde soep.

Zo’n soepbasis van gepureerde chayotes is fris en zacht van smaak. Je kunt er dus nog alle kanten mee op. Het combineert gewoon goed met allerlei groenten en smaakmakers. Met harissa en een pepertje gaf ik ‘m wat meer pit en met groene currypoeder en andere kruiden maakte ik ‘m heerlijk op smaak. Uiteraard is ook deze soep weer heerlijk gevuld met allerlei groenten. Ik gebruikte, op de bleekselderij na, allemaal groenten uit eigen tuin. Maar varieer gerust met je eigen favoriete (soep)groenten!

Gevulde chayotesoep

Recipe by Cora Hoskens — Keto en zo

Ingrediënten

  • Soepbasis: (groenten zijn schoongemaakt gewogen)
  • 3 tenen knoflook

  • 1/2 gele peper

  • 1 ui

  • 1 kilo chayotes, geschild

  • 80 g courgette (optioneel)

  • 80 g pastinaak (optioneel)

  • 115 g groen van prei

  • 1 1/2 tl harissa

  • kokosvet / olijfolie (om te roerbakken)

  • 1 liter water

  • 2 tl Keltisch zeezout

  • Soepvulling:
  • 650 g soepgroenten, schoongemaakt en in stukjes gesneden (ik gebruikte: paprika, bleekselderij, knolselderij, pastinaak, chayote en wortel

  • 1 el groen currypoeder (met peterselie, daslook, dille, laurier, kurkuma, koriander, gember, knoflook, ui)

  • 1 tl elk van korianderpoeder, komijnpoeder, maggikruid, uipoeder en knoflookpoeder

  • eventueel extra Keltisch zeezout (in gebruikte circa 1 tl extra)

  • verse peper

Stappen

  • Soepbasis:
  • Maak de knoflook, het pepertje en de ui schoon. Hak de knoflook en het pepertje fijn en snipper de ui.
  • Schil de chayotes en maak de rest van de groenten voor de soepbasis schoon. Snijd in blokjes / stukjes.
  • Doe de ingrediënten van de soepbasis, met uitzondering van het water en zout, in een ruime soeppan en roerbak de groenten een aantal minuten in de kokosvet.
  • Voeg het water en zout toe en breng de groenten aan de kook. Laat enkele minuten goed doorkoken en laat ze daarna op lage temperatuur al pruttelend gaar worden. Of zet de pan goed geïsoleerd weg (bijv. in een oude slaapzak of dekbed) tot de blokjes gaar zijn. Ga ondertussen verder met de soepvulling.
  • Pureer met een staafmixer tot een gladde basis.
  • Soepvulling:
  • Maak de soepgroenten schoon en snijd deze in blokjes / stukjes.
  • Roerbak de groenten voor de vulling in wat kokosvet. Begin met de groenten die het meeste tijd nodig hebben om te garen en eindig met de groenten die het minste tijd nodig hebben.

    Roerbak steeds een paar minuten voordat je de volgende soort toevoegt. Zo worden alle groenten uiteindelijk gaar. Voeg de kruiden toe en roerbak nog even mee.
  • Doe de groenten bij de gepureerde basis en breng op smaak met Keltisch zeezout, peper en eventueel extra kruiden.

Notities

  • Voor circa 2 1/2 – 3 liter soep.
  • Pastinaak, knolselderij en wortel staan op de oranje lijst A van de Real Meal Revolutie2.0. Gebruik van producten van deze lijst is tijdens fase 3 heel beperkt.
  • RMR2.0 fasen: Het recept is geschikt voor fasen 1, 2, 3 (zie beperking of aanpassing hieronder) en  4.
  • Beperking voor RMR2.0 – fase 3: Tijdens fase 3 mag je iedere dag 1 product kiezen van de oranje lijst A en daarvan de maximale aangegeven hoeveelheid gebruiken. Of 2 producten en dan van ieder de helft van de maximale aangegeven hoeveelheid. Voor pastinaak, knolselderij en wortel is dat een halve gelosten handvol.
  • Aanpassing voor RMR2.0 – fase 3: Vervang de groenten van de oranje lijst A door groenten van de groene lijst. Dan past dit recept ook zonder beperkingen bij fase 3.
  • Meer info RMR2.0: Meer over de vet gezonde leefstijl van de Real Meal Revolutie2.0  vind je onder het recept.

Gezond worden en blijven

In 4 stappen gezond

De Real Meal Revolutie (RMR) is een vet gezonde koolhydraatarme methode, mede opgezet door prof. Tim Noakes. De methode wordt onderbouwd door recente wetenschappelijke inzichten over gezonde voeding. In RMR 2.0 worden 4 stappen gevolgd die zich achtereenvolgens richten op kennis, verbeteren van je gezondheid, een gezond gewicht door optimale vetverbranding en het vasthouden van dat gezonde gewicht voor de rest van je leven.

Hoe je dat doet kun je vinden op mijn blog en in het boek ‘Van GezondDorp naar GezondLand‘. Van dat boek ben ik ook mede-auteur, maar ik heb er geen enkel financieel belang bij. Dat laatste geldt overigens ook voor deze blog, die om dezelfde reden ook helemaal reclame-vrij is.

Gezond eten

Wil je meedoen, sluit je dan aan bij de Facebook groep ‘Het nieuwe eten: koolhydraatarm en vet gezond‘.

Minder vaak eten

Heb je interesse in periodiek of meerdaagse vasten (Intermittend Fasting / IF of Extended Fasts / EF), dan kun je terecht bij de Facebook groep ‘Eet niet minder, eet minder vaak‘. Daar krijg je ondersteuning en informatie en kun je terecht met al je vragen omtrent ‘Minder vaak eten’. Dat kan varieren van niet snacken tussen maaltijden, tot dagelijks één of meerdere maaltijden overslaan, tot af en toe een paar dagen niets eten. En alles vanuit de gezonde insteek!

Meer kookinspiratie?

Krijg jij ook vaak kookinspiratie als je kijkt naar foto’s van lekkere gerechten? Kijk dan eens naar ‘Keto en zo: koolhydraatarme en vet gezonde recepten — glutenvrij en suikervrij‘. Het is de Keto en zo foto-galerij op Pinterest en geeft weer een andere kijk op de recepten van m’n blog.

Print Friendly, PDF & Email

2 REACTIES

  1. Hoi Cora.
    Wat zien jullie planten er mooi uit he.
    Bij Helen ook, een lust om te zien.
    Ik heb er af en toe een gekregen.
    Dan roerbak ik ze.
    Maar jij kunt er gemakkelijk soep van maken, met zoveel vruchten.
    Groetjes Marie Jose

    • Hoi Marie-José,
      Ja, ze deden het ook dit jaar erg goed. Zelfs nadat ze een moeizame start hadden. Ze wilden het in het begin niet goed doen. Ook wilde ik er een paar planten bij het gaas waar aan de andere kant de kippen lopen. Ik had de potten klaar gezet en was weggelopen om een schop te halen. Toen ik terug was hadden de kippen de planten naar zich toe getrokken en helemaal leeg gegeten. Toen baalde ik wel. We waren helemaal terug bij af met die planten.
      Maar het is uiteindelijk goed gekomen. En nu smullen we er volop van.
      Fijn dat jij er af en toe een krijgt van Helen! Doe je haar de groeten als je haar spreekt?
      Groetjes, Cora

Geef hier je reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.