Lesje etiketten – deel 5 Samenvatting en voorbeelden

De onthulling

In vier eerdere blogs schreef ik over voedingsetiketten. Het meeste van wat ik wilde zeggen heb ik inmiddels gedeeld. Toch wilde ik nog één blog maken. Om al die informatie samen te vatten. Zodat het eenvoudig beschikbaar is voor iedereen die een etiket wil ontcijferen. Want het is toch absurd dat het zoveel tijd en moeite kost om te snappen hoe zo’n etiket in elkaar steekt. In deze laatste blog over etiketten komt dus alle informatie samen. Aan de hand van voorbeelden zal ik het nog verduidelijken. De details kun je dan nalezen in de eerdere blogs.

Europa

Zoals je in mijn eerdere blogs kunt lezen, kun je op elk Europees etiket de volgende relevante informatie vinden wanneer je koolhydraatarm en vet gezond wilt eten:

• de ingrediëntenlijst
• de voedingswaardedeclaratie en dan met name:
  • Koolhydraten
    • ‘waarvan suikers’ (gemaakt van 1 – 2 suikerbouwblokjes)
  • vezels: niet-verteerbare koolhydraten (suikerbouwwerken van 3 of meer blokjes die niet of nauwelijks afgebroken worden in de dunne darm)

Begin met de ingrediëntenlijst. Zorg dat je wéét wat je koopt. Zoek op wat je niet zeker weet. Voordat je het product koopt.

Ga dan door naar de voedingswaardedeclaratie. Dat is het deel waar o.a. koolhydraten vermeld staan. De koolhydraten op een etiket zijn netto koolhydraten. Dit zijn de verteerbare koolhydraten en de polyolen (de suikeralcoholen). Niet-verteerbare koolhydraten worden apart vermeld, namelijk als ‘Vezels’.

Op etiketten uit de USA is dat anders. Daar worden totale/bruto koolhydraten vermeldt. Dit zijn de verteerbare koolhydraten, de polyolen én de vezels. Dus: totale koolhydraten (USA) = netto koolhydraten (Europa) + vezels.

Totaalplaatje

In een wat visuelere presentatie krijg je dan het volgende:

Voorbeelden

Voorbeeld 1 walnoten

Voor mij begon de zoektocht bij walnoten. En wel bij de vraag welke koolhydraten je overhoudt als je de suikers van de op het etiket vermelde koolhydraten aftrekt. Het duurde even 😉 maar nu heb ik het antwoord.

In deze biologische walnoten zitten geen extra ingrediënten. De koolhydraten die erin zitten zijn natuurlijk (suikers en zetmeel). De noten zijn ongepeld (dus met vliesje) en ongebrand. Helemaal natuurlijk dus. Kortom, een goede keuze!

Voorbeeld 2 Zoet-zure augurken

Geen toegevoegde suiker, maar wel zoetstoffen

Deze pot augurken bevat weliswaar geen toegevoegde suiker, maar wel sacharine. Ieks! Daar ga je niet gezonder van worden.

Natuurlijke aroma’s

Verder zitten er natuurlijke aroma’s in. Deze worden van natuurlijke grondstoffen gemaakt, maar er is veel geheimzinnigheid rondom. Ze worden meestal niet gemaakt van het product waar het naar smaakt, tenzij het expliciet vermeld wordt als zodanig. Dus: natuurlijk aardbei aroma wordt gemaakt van aardbei. Natuurlijk aroma dat naar aardbei smaakt kan van iets heel anders gemaakt worden. Er zijn geen chemische processen toegestaan, maar natuurlijke aroma’s mogen bijvoorbeeld wel gemaakt worden met behulp van genetisch gemodificeerde bacteriën. Dus of het allemaal zo veilig is…? [31]

Kleurstof

In deze augurken zit een kleurstof. Synthetisch gemaakt, anders zet de fabrikant wel ‘natuurlijke kleurstof’ op het etiket. E101 wordt over het algemeen als redelijk onschuldig beschouwd. [32, 33, 34]

Voorbeeld 3 Zure augurken

Een andere pot augurken dan maar. Zure. Daar wordt normaal gesproken geen suiker of zoetstof aan toegevoegd. Maar wat zit er wel allemaal in?

E-nummers

E-nummers zijn stoffen die toegevoegd worden aan onze voeding om bijvoorbeeld kleur, smaak of houdbaarheid te vergroten. Het E-nummer geeft aan dat de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) het product goedgekeurd heeft. In de wet is aangeven in welke producten een toevoeging gebruikt mag worden en hoeveel. Een E-nummer kan gewonnen zijn uit een natuurlijk product of helemaal kunstmatig gemaakt zijn. Elk stofje met een E-nummer moet in de ingrediëntenlijst vermeld staan, maar dat kan onder hun naam óf E-nummer zijn. Ook weer extra verwarring dus.

Ofschoon elk E-nummer gesteld wordt veilig te zijn, is het de vraag of dat ècht zo is. Of ons lichaam er tot op celniveau wel goed mee om kan gaan. Of draagt het stiekum toch bij aan de tsunami van ziektes in welvarende landen? Persoonlijk denk ik het laatste. Nu is er wel verschil tussen het ene E-nummer en het andere. Er zijn lijsten beschikbaar op het internet die aangeven hoe schadelijk een E-nummer is. Zoek maar eens op een bepaald E-nummer in Google. Jammer genoeg vermelden de lijsten meestal niet waar hun wijsheid op gebaseerd is. Daar moet je dan zelf induiken en het kan veel moeite kosten om tot de kern van de waarheid te komen. Voor zover die bekend is…

In deze pot zure augurken zit bijvoorbeeld een verstevigingsmiddel, E509 ofwel calcium chloride, dat als ‘rood’ bekend staat. Een E-nummer om echt te vermijden, blijkbaar. Dus ook deze pot geeft niet het gevoel dat je hier een gezonde keus hebt. Toch maar zelf inmaken dan?

Voorbeeld 4 IJsthee

Suiker en zoetstoffen

Dat ijsthee uit de winkel niet echt gezond is, zullen de meeste mensen wel weten. Al is het maar vanwege de suiker die erin zit. De fabrikant van deze ijsthee heeft daar wat aan proberen te doen door stevioglycoside toe te voegen. Dit is een bewerkte vorm van stevia en heeft een grote zoetkracht. Het is dus een intensieve zoetstof en geen polyool. Ze leveren geen koolhydraten. Als fabrikanten teveel stevioglycoside toevoegen, ervaren mensen dat vaak als bitter. Dus is er aan deze ijsthee ook suiker toegevoegd. In de vorm van fructose.

Het gebruik van zoetstoffen moet vermeld worden op het etiket. En als er ook nog suiker aan toegevoegd is, moet dat er bij staan. In dit geval staat er ‘gezoet met suikers en zoetstof van natuurlijke oorsprong’.

Wat zit er verder in?

Maar wat zit er verder nog allemaal in? Thee-extract wordt gewonnen uit thee. Klinkt onschuldig. Bij het googlen vind ik er niets negatiefs over. Volgende dan maar.

Voedingszuren

Voedingszuren: citroenzuur, appelzuur. Citroenzuur lijkt zelfs in mijn achterdochtige ogen heel onschuldig. Citroenen zijn gezond. Citroenzuur zal dat dan ook wel zijn. Maar ook hier blijkt dat dit wellicht helemaal niet het geval is. In tegendeel zelfs. Ik schrok van de verhalen. Wil je hier meer over weten, lees dan eens de artikelen in de bronnen [35, 36]. Aan de andere kant staat het op andere plekken weer op de groene lijst van E-nummers [37]. Zo zie je maar weer hoeveel onduidelijkheid erover is. Waarin het ene artikel appelzuur als een beter alternatief genoemd wordt, staat deze in de lijst als oranje, dus minder goed dan het citroenzuur. Wat is nu waarheid? Ik weet het niet. Ik denk dat het een goed uitgangspunt is om allereerst te stellen dat al deze E-nummers geen bijdrage gaan leveren aan onze gezondheid. Dat het véél en véél beter is om het product te eten waar het stofje van nature in voorkomt. Hoe onschuldig ze ook klinken. Dus een citroen in plaats van citroenzuur (E330) en een appel in plaats van appelzuur (E296).

Citroensap uit geconcentreerd sap, aroma, antioxidant

Citroenssap uit geconcentreerd sap komt gelukkig wel echt van citroenen. Onduidelijk is of hier nog stoffen aan toegevoegd zijn, zoals dat het geval is bij citroensap uit een flesje. De ingrediënten van samengestelde ingrediënten hoeven namelijk niet in alle gevallen genoemd te worden.

Aroma’s zijn geurstoffen. In dit geval vast en zeker synthetisch gemaakt, anders had de fabrikant wel gekozen voor de term ‘natuurlijk aroma’. Ook aroma’s zijn wellicht minder gezond voor ons dan we zouden vermoeden, omdat ze ons lichaam energie en bouwstoffen kosten. Dit geldt overigens ook voor natuurlijke aroma’s. [38]

Tenslotte zit er antioxidant (ascorbinezuur) in. Dit is een synthetische vorm van vitamine C. Vitamine C is zeer gezond, maar of deze synthetische vorm van anti-oxidanten dat ook is, is nog maar zeer de vraag. [39]

Hou het in de gaten!

Hierboven zie je hoeveel tijd en moeite het kost om een etiket goed uit te pluizen. Wanneer je net als ik vooral onbewerkt eet, hoef je dit gelukkig niet zo vaak te doen. Want ook al is je paprika verpakt en heeft het dus een etiket, die hoef je echt niet te ontcijferen. Hoogstens kun je kijken uit welk land deze komt en/of of de paprika biologisch is. Maar een paprika is een paprika en je hebt geen ingrediëntenlijst nodig om te weten wat er in zit.

Pakjes en zakjes zitten over het algemeen zo vol ongewenste toevoegingen dat je ze eigenlijk niet eens hoeft te bekijken. Voeg voortaan zelf je zeezout en kruiden toe en maak je eigen sauzen en smaakmakers.

Neem er de tijd voor

Voor producten die dan nog overblijven is het verstandig om éénmalig wat tijd uit te trekken om het etiket goed te bestuderen. Om producten te vergelijken. Zodat je weet dat je een verantwoorde en weloverwogen keus maakt, als het artikel in je boodschappenkar belandt.

Weet je eenmaal welk merk aan jouw standaarden voldoet? Dan hoef je echt niet iedere keer het etiket te lezen. Maar blijf af en toe eens kijken. Want het zou niet de eerste keer zijn, dat fabrikanten de inhoud zomaar ineens veranderen.

Meer lezen?

Lesje etiketten – deel 1 Algemeen

Lesje etiketten – deel 2 De ingrediëntenlijst

Lesje etiketten – deel 3 Soorten koolhydraten in onze voeding

Lesje etiketten – deel 4 De voedingswaardedeclaratie

Lesje etiketten – deel 5 Samenvatting en voorbeelden

Bronnen

Onderstaande bronnen heb ik gebruikt voor deel 1 t/m 5 van ‘Lesje etiketten’.

[1] Hoe kun je suiker herkennen? Web pagina van het diabetes fonds waarop allerlei (schuil)namen voor suiker alfabetisch opgesomd worden. Eén van de vele overzichten die je online kunt vinden.

[2] Het gevaar van E-621 oftewel ve-tsin. Artikel op de website Info.nu over de gevaren van de smaakversterker ve-tsin, ook vaak E-621 genoemd die aan heel veel bewerkte voeding wordt toegevoegd om ons er meer van te laten eten.

[3] NEDERLANDS VOEDINGSSTOFFENBESTAND (NEVO) Een overzicht van voedingsmiddelen die wordt uitgegeven door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

[4] Haal jij alles uit het etiket? Uitleg op de website van het Voedingscentrum over de informatie die je op een etiket kunt vinden.

[5] Hoe zie ik aan het etiket wat er in een product zit? Verdere uitleg op de website van het Voedingscentrum. Geeft o.a. uitleg over aroma’s, serveersuggesties, ingrediënten, E-nummers, genetisch gemodificeerde stoffen en nanotechnologie.

[6a] Voedingswaarde vermelden op etiket voorverpakte levensmiddelen Uitleg van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit over de manier waarop de voedingswaarde vermeld dient te worden op etiketten van voorverpakte levensmiddelen. Geeft kort aan wat er vermeld moet worden en wat er dan verder nog bij vermeld màg worden. Dit artikel verwijst naar de verordening genoemd in [6b] voor het berekenen van de energetische waarde.

[6b] VERORDENING (EU) Nr. 1169/2011 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Europese wetgeving rondom voedseletikettering. Er staan o.a. definities in voor de genoemde termen op een etiket. Zo kun je hieruit leren dat de vermelde “koolhydraten” alleen díe koolhydraten omvatten die in het menselijk organisme worden gemetaboliseerd, en dat het genoemde getal dan zowel suikers, polyolen als zetmeel moeten omvatten. Ofwel, in Europa worden de netto koolhydraten vermeld (= Totale koolhydraten minus vezels), inclusief polyolen.

[7] Noten Pagina van het Voedingscentrum over walnoten. Met voedingsmiddelentabel (bron: NEVO) waarin je kunt lezen dat de 5,4 g koolhydraten in 100 g walnoten bestaan uit 2,9 g mono- en disacchariden (de suikers dus) en de overige 2,5 g uit polysacchariden (ketens van meer dan 9 enkelvoudige koolhydraatmoleculen zetmeel en niet-zetmeel). Er zitten geen polyolen in walnoten.

[8] RD005 – INDELING KOOLHYDRATEN In dit referentiedocument opgesteld voor de diervoederindustrie wordt een toelichting gegeven op de verschillende manieren waarop koolhydraten kunnen worden ingedeeld, en wordt tevens aangegeven waarin de verschillende indelingen van elkaar verschillen. Met uitleg over polysacchariden, waaronder ook de niet-zetmeel polysacchariden.
Met een overzicht in tabelvorm aan het eind van het document.

[9] Wetenswaar achtergronddossier Voedingsvezels Informatie over de vele soorten vezels op de website Food-Info. Hierin lees je dat noten vooral een goede bron zijn van oplosbare vezels.

[10] Bronnen en type voedingsvezels In dit artikel lees je dat een derde van de voedingsvezels in noten bestaat uit cellulose. Bevat tevens een mooi overzicht van allerlei voedingsvezels en in welke producten ze veel voorkomen.

[11] Welke noten zijn geen zetmeel? Artikel op de website Beauty-Healthy.Info waarin je kunt lezen dat de meeste noten zetmeel bevatten. Ook lees je er dat walnoten zonder hun schilletje bijna geen zetmeel bevatten. De meeste zetmeel zit dus in dit bruine schilletje.

[12] Ingrediëntenwijzer Uitleg over ingrediënten op de website van FoodInfo. Deze website wordt draaiende gehouden door het departement Levensmiddelentechnologie van Wageningen Universiteit en een team van internationale studenten die in Wageningen Levensmiddelentechnologie of Voedselveiligheid studeren.

[13] Suikers op het etiket Fact sheet van het Kenniscentrum Suiker & Voeding over hoe suikers vermeld moeten worden op een etiket. Zo mogen bepaalde ‘verborgen suikers’ als glucosestroop niet als suiker vermelden worden op het etiket.

[14] Lessen in koolhydraten: wat zijn koolhydraten? Deel 1 van een serie van 3 over koolhydraten, door emeritus hoogleraar Fred Brouns.
Hij legt uit dat één koolhydraat bestaat uit koolstof (‘kool’) en waterstof (‘hydraat’) en dat het is opgebouwd uit één of meerdere gelijke bouwstenen. Zo’n bouwsteen is een enkelvoudige suikermolecuul en wordt ook wel sacharide genoemd. Monosachariden zijn koolhydraten die uit één zo’n bouwsteen bestaan. Voorbeelden zijn glucose, fructose en galactose. Disachariden zijn koolhydraten die uit twee bouwstenen bestaan. Voorbeelden daarvan zijn tafel-/kristalsuiker (sacharose) en melksuiker (lactose). Suikers zijn alle koolhydraten die uit één of twee bouwstenen bestaan.

[15] Lessen in koolhydraten: hoe verwerkt ons lichaam suiker? Deel 2 van een serie van 3 over koolhydraten, door emeritus hoogleraar Fred Brouns. Hij legt hierin o.a. uit dat koolhydraten in het maagdarmkanaal door verteringsenzymen afgebroken worden tot hun afzonderlijke bouwstenen. Kristalsuiker wordt bijvoorbeeld afgebroken tot glucose en fructose, melksuiker tot glucose en galactose. Hoe snel je lichaam dit kan doen en hoeveel invloed dit heeft op je bloedsuiker is afhankelijk van de vorm waarin de koolhydraten voorkomen in je eten of drinken. Koolhydraten die al uit hun ‘jasje’ zijn gehaald (zoals in vruchtensappen of frisdranken) hebben een grotere impact dan wanneer je ze in hun oorspronkelijke vorm consumeert. Als je niet meer hoeft te kauwen en te vermalen, gaat de opname van de suiker zo snel dat een deel van de calorieën niet door het lichaam wordt waargenomen. Daardoor is de kans groot dat je teveel calorieën gebruikt, wat weer kan leiden tot overgewicht.

[16] Lessen in koolhydraten: suiker op het etiket Deel 3 van een serie van 3 over koolhydraten, door emeritus hoogleraar Fred Brouns. Hierin legt hij uit dat fabrikanten verplicht zijn om het specifieke type suiker te noemen. Als er meerdere types inzitten, bijvoorbeeld lactose (melksuiker) en fructose (vruchtensuiker) moeten beide specifiek vermeld worden in de ingrediëntenlijst. In de voedingswaardedeclaratie staat het totale gehalte aan koolhydraten vermeld en hoeveel daarvan suikers zijn. Wanneer er zowel natuurlijke suikers als toegevoegde suikers inzitten, kun je aan het etiket niet zien hoeveel van elk erin zit.

[17] Definities koolhydraten en suikers Een overzicht van definities uitgebracht door het Kenniscentrum Suiker & Voeding

[18] Een suiker beschermt dikke mensen Interessant kort artikel op de website Nrc.nl over de disacharide trehalose. Deze lijkt dikke mensen te beschermen tegen ziektes als leververvetting en diabetes type 2. Als medicinale voedningsstof was het ook al bekend tegen de spierziekte ALS en tegen veroudering. Trehalose is 6 keer minder zoet dan sucrose en blokkeert de opname van glucose door cellen. Dit bevordert o.a. de vetverbranding.

[19] Darmgezondheid en de rol van prebiotica Een artikel op de website van de Maag Lever Darm Stichting over de rol van prebiotica bij je darmgezondheid. Je leest er van alles over verschillende soorten vezels, waaronder het verschil tussen fermenteerbare en niet-fermenteerbare vezels. Een deel van de fermenteerbare vezels wordt prebiotica genoemd. Dit zijn de vezels die voeding zijn voor onze goede darmbacteriën. Er komen dan meer goede bacteriën en ze kunnen ook hun werk beter doen. Met overzicht van voorbeelden van deze prebiotica in de vorm van fructo-oligosacchariden, galacto-oligosacchariden en inuline.

[20] Maltodextrine Wikipedia pagina met uitleg over maltodextrine. Maltodextrine wordt gewonnen uit zetmeel van bijvoorbeeld aardappelen of mais. Opgelost in water wordt het glucosestroop genoemd. Het is een goedkope stof die relatief vaak gebruikt wordt in voeding. Maltodextrinen worden sneller door het lichaam opgenoemen in het bloed dan de complexe koolhydraten waaruit ze gewonnen worden (= snellere en hogere bloesuiker- en insulinepiek).

[21] FODMAPs, niet voor iedereen een zegen Artikel op de website Flanders’ Food, over FODMAPs. FODMAPs staat voor Fermenteerbare Oligo-, Di- en Monosachariden en Polyolen. Dit artikel gaat in op de goede eigenschappen van FODMAPs maar ook op de problemen die ze bij een kleine groep mensen (met prikkelbare darm syndroom; PDS) kunnen veroorzaken. Geeft het onderscheid tussen korte keten koolhydraten (suikers, polyolen en oligosachariden) en lange keten koolhydraten (zetmeel, resistent zetmeel, en niet-zetmeel polysachariden).

[22] De pieper’s plekje in een koolhydraatarme en gezonde leefstijl Blog die ik schreef over de gezonde eigenschappen van resistent zetmeel, o.a. te vinden in aardappels.

[23] Koolhydraten en voedingsvezels Artikel over koolhydraten en voedingsvezels op de website van het Vlaams Instituut voor Gezond Leven.

[24] THE EFFECT OF pH, TEMPERATURE AND HEATING TIME ON INULIN CHEMICAL STABILITY Studie waarin gekeken is naar de chemische stabiliteit van inuline onder invloed van pH (zuurtegraad), temperatuur en verhittingstijd. De studie is bedoeld om te kijken of inuline die toegevoegd wordt aan voedingsmiddelen stabiel blijft onder bepaalde omstandigheden, dus dat de lange ketens van moleculen intact blijven of dat deze gaan afbreken. In het laatste geval is het namelijk niet of minder geschikt als prebiotische vezel, want dan worden ze wellicht verteerbaar in onze eigen dunne darm. De conclusie is dat de chemische stabiliteit afhankelijk is van de zuurtegraad:

• pH <= 4: de stabiliteit van inuline vermindert bij het opwarmen, vooral bij temperaturen boven 60 graden Celcius
• 4 < pH < 5: de stabiliteit van inuline vermindert, afhankelijk van temperatuur en verhittingstijd
• pH >= 5: inuline is stabiel bij verhitting tot 100 graden Celcius
• In pH neutrale en basische ‘omgeving’ (pH >= 7): insuline is stabiel onafhankelijk van pH, temperatuur en verhittingstijd

[25] De pH-waarde van groenten en fruit Een overzicht van de pH waarden van allerlei soorten groenten en fruit op de website Gezondheidsnet.

[26] Definities Koolhydraten en suikers Uitgebreide definities van koolhydraten en suikers opgesteld door het Kenniscentrum Suiker & Voeding.

[27] Welke koolhydraten zijn er? Overzicht van de verschillende soorten koolhydraten, op de website van het Kenniscentrum Suiker & Voeding. In deze tabel worden ook polyolen genoemd.

[28] Wat zijn polyolen? Definitie van polyolen op de website van het Kenniscentrum Suiker & Voeding. Polyolen worden ook wel suikeralcoholen genoemd. De structuur van suikeralcoholen is voor een deel gelijk aan suiker en voor een deel aan alcohol. Suikeralcoholen zijn net zo zoet als suiker maar kunnen in het menselijk lichaam minder goed worden verteerd. Hierdoor leveren ze minder calorieën (2,4 kilocalorieën per gram).

[29] Wat betekent de claim ‘zonder toegevoegde suikers’ op verpakkingen? Uitleg over deze claim die je tegen kunt komen op etiketten. De uitleg komt van de website van het Kenniscentrum Suiker & Voeding. Hier lees je dat een voedingsmiddel dan nog steeds gezoet kan zijn met: bulkzoetstoffen zoals polyolen (bijvoorbeeld sorbitol en xylitol) of intensieve zoetstoffen zoals steviolglyco¬siden, aspartaam of sucralose.

Ook is de claim toegestaan als een voedingsmiddel van nature suikers bevat en er geen suikers of andere vanwege hun zoetkracht gebruikte levensmiddelen zijn toegevoegd. Wel is een fabrikant verplicht te vermelden in hoofdletters dat het voedingsmiddel in kwestie van nature aanwezige suikers bevat, dus als volgt: ‘DIT PRODUCT BEVAT VAN NATURE AAWEZIGE SUIKERS’.

Bij toevoeging van honing, stropen (moutstroop, maïsstroop, appelstroop, enz.) en/of al dan niet geconcentreerd vruchtensap toe, dan is het verboden de claim te gebruiken.

[30] De pieper’s plekje in een koolhydraatarme en gezonde leefstijl Blog die gaat over hoe de aardappel een plaats kan hebben in een koolhydraatarme en gezonde leefstijl. Met o.a. informatie over resistent zetmeel.

[31] De schokkende waarheid over natuurlijke aroma’s Blog over natuurlijke aroma’s. Met link naar een aflevering van de Keuringsdienst van Waarde over natuurlijke aroma’s.

[32] E100-199 Overzicht van E-nummers met daarbij vermeld of ze beschouwd worden als onschuldig, verdacht, gevaarlijk, etc.

[33] E101 Riboflavine, Riboflavine-5′-fosfaat, Vitamine B2 Uitleg over de kleurstof riboflavine op de mooie Belgische website Goed Geweten die ook probeert om ervoor te zorgen dat je leert om etiketten te ontcijferen.

[34] Weet wat je eet; E-nummers lijst Mooie website waarop je kunt zoeken naar E-nummers en hun veiligheid.

[35] Eet ik bewust? Alles over citroenzuur (E330) Artikel over E330 op ‘9 for news’, een website voor vrij en onafhankelijk nieuws. Citroenzuur is het meest gebruikte voedingszuur in de EU. In dit artikel lees je dat het niet alleen tot tandbederf kan leiden, omdat het vaak in combinatie met suiker gebruikt wordt, maar dat het er ook voor zorgt dat ons bloed makkelijke zware metalen als aluminium opneemt.

[36] De zure waarheid omtrent citroenzuur: E330 niet zo onschuldig Artikel op de website van GoedGezond.info over citroenzuur. Er staat hoe E330 op grote schaal geproduceerd wordt met een genetisch gemanipuleerde schimmel en dat er geen citrusvrucht aan te pas komt. Maar je leest ook de mogelijke bijwerkingen van regelmatig E330 gebruik (o.a. spiertrekkingen, vermoeidheid en stemmingsveranderingen) en dat het gevaarlijk kan zijn o.a. bij mensen die nierproblemen of hartschade hebben. En bij een onderzoek uit 1949 werd duidelijk dat kankerweefsel grotere concentraties van E330 bevatten dan andere cellen. In sommige landen wordt E330 dan ook beschreven als ‘hoogst gevaarlijk / cancereus additief’.

[37] Lijst van schadelijke E-nummers Overzicht van E-nummers met kleurcodering (groen, oranje, rood) voor wat betreft de schadelijkheid op de website van aHealthyLife. Deze lijst is door hen zelf opgemaakt, zeggen ze. Helaas is er geen bronvermelding, waaruit je zou kunnen opmaken op basis van welke informatie deze indeling tot stand is gekomen.

[38] De invloed van toegevoegde (natuurlijke) aroma’s op je stofwisseling Artikel op de website van Josien Schuttevaard die een eigen praktijk heeft als diëtiste / voedingsdeskundige, over aroma’s en extracten. Het artikel leest niet overal even prettig, een beetje als slecht vertaald Engels, maar geeft wel een indruk van wat aroma’s (zelfs natuurlijke aroma’s) tot op celniveau in ons lichaam tot stand kunnen brengen. Dit komtomdat aroma’s onze zintuigen prikkelen en hierdoor lichamelijk reacties tot stand brengen, in afwachting van de voeding waarvan je lichaam denkt dat er aan komt. Maar dan komen de verwachte brand- en bouwstoffen niet, of niet in een vorm die het lichaam herkent en waar het wat mee kan. Dit alles kost energie en bouwstoffen en hiervan raakt je lichaam uiteindelijk uitgeput.

[39] Vitamine-C is minder goed voor je dan je denkt Artikel van wetenschapsjournalist Gard Simons op de website BNNVARA. Hij beschrijft hoe de enorme markt voor vitamine-C (onterecht) ontstaan is. Maar hij legt ook uit dat grote hoeveelheden anti-oxidanten het risico op kanker en hart- en vaatziektes zelfs verhoogt. Dus eet groenten en fruit, maar laat die vitamine C-pil maar voor wat het is.