Deze blog beschrijft de voordelen van vasten ten opzichte van allerlei vermageringsdiëten. Het vormt een ‘drieluik’ samen met de blog  ‘Zet eens vasten op je menu!’ en  ‘Vasten biedt meer’. Hierin worden namelijk de gezondheidsvoordelen en de meer praktische voordelen benoemd.

De weg naar je ideale gewicht

De titel van deze blog is wat kort door de bocht. Vasten helpt namelijk om je ideale gewicht te bereiken. Niet persé het gewicht wat jou ideaal lijkt, maar het gewicht dat past bij je lichaam en je mate van activiteit. Zit je op dit moment onder je ideale gewicht, dan kan vasten dus helpen om aan te komen in plaats van af te vallen [1], [2].

Met als kanttekening, dat het ook vaak afgeraden wordt voor mensen met ondergewicht. Persoonlijk denk ik dat dat vooral ook te maken heeft met aansprakelijkheid. Dat dokters niet de verantwoordelijkheid ervoor durven nemen. Of omdat het maatschappelijk gezien (nog) gevoeliger ligt. Gelukkig zijn er ook dokters die er anders over denken [3]. Heb je zelf ondergewicht en wil je het proberen, zou je het altijd onder begeleiding kunnen doen, of het heel langzaam opbouwen en kijken hoe het gaat.

Gezonder

Vasten helpt je om gezonder te worden. Door te vasten, ontgift het lichaam en kan het daarna voedingsstoffen beter opnemen. Bovendien helpt vasten om je hormonen in balans te brengen. Tijdens het vasten val je af doordat je lichaam je energie gaat gebruiken, maar dat gewicht wordt later gecompenseerd. Mits je dan gezond eet, zodat je wel de juiste voedingsstoffen binnenkrijgt [1], [2], [3].

Pak overgewicht aan

Voor de meeste mensen lijkt ondergewicht een luxe-probleem, alhoewel het dat zeker niet is. Een groot deel van de bevolking kampt echter in meer of mindere mate met het tegenovergestelde en wil graag afvallen. Vasten is daarvoor een heel goede methode.

Bespaar door te vasten

Zoals in de blog ‘Vasten biedt meer‘ aan de orde is gekomen, levert vasten je geld op in plaats van dat het geld kost. Dit kun je van veel diëten niet zeggen. Het feit dat er zo’n grote markt is voor dieetpillen en -methoden geeft al aan dat daar veel geld mee te verdienen is. Voor degene die ze verkoopt dan toch. Indirect spaar je dus extra geld uit als je ze voortaan niet meer nodig hebt.

Super easy

Vasten is ook heel eenvoudig. Je hoeft er niets voor aan te schaffen. Je kunt op elk moment beginnen, stoppen en weer doorgaan; precies zoals het jou uitkomt. Je kunt korter en vaker vasten, of langer en minder vaak. En ook dan zijn er nog vele variaties. Er zijn geen regeltjes, tenzij je het houvast wilt van een bepaalde vastenmethode. Maar zelfs dan gebeurt er niets ergs als je afwijkt van het voorgeschreven vastenpatroon.

Kies je eigen methode

Vasten kun je dus inrichten zoals je zelf wilt. Je kunt het aanpassen tot het past binnen jouw leefstijl. Bedenk dat iedere vastenperiode, kort of lang, je helpt om gezond te worden en/of te blijven. Je hebt ook geen ingewikkelde recepten of exotische ingrediënten nodig en het past bij iedereen. Je kunt vasten als je een fervent vleeseter bent, maar ook als je vegetarisch eet.  Je kunt zelfs vasten met elke mogelijke voedselallergie of -intolerantie.

Blijvend afvallen

Veel belangrijker nog met betrekking tot afvallen, is dat het heel effectief is.  Dit in tegenstelling tot alle calorie-beperkende diëten waarvan het lange termijn succes erg laag is. Iedereen kent daar de voorbeelden van: op de langere termijn ben je zwaarder dan toen je begon. Vasten werkt echter heel anders en daardoor is het wel een beproefde methode. Daar zijn een aantal redenen voor.

Ultieme manier om insuline laag te houden

Zoals je kunt lezen in de blog ‘Hoe wordt ik een vetverbrander’, is vetverbranding alleen mogelijk wanneer je insuline niveau laag is. Niets zorgt er beter voor dat je insuline niveau daalt dan vasten. Zodra deze voldoende gedaald is, kan je vetvoorraad aangeboord worden en kan het afvallen beginnen. Overigens hangt het van een aantal factoren af hoe snel dit begint. Hoe meer koolhydraten je voor het vasten gegeten hebt, hoe langer het duurt. Hoe minder gevoelig je bent voor insuline, hoe meer insuline je lichaam aanmaakt als je eet. Dan duurt het dus ook langer voordat je daar doorheen bent.

Doorbreek dat gewichtsplateau

Als je al een ketogeen of LCHF (low carb high fat) eetpatroon hebt, wordt er al veel minder insuline gemaakt. Dit zorgt vaak al voor het gewenste gewichtsverlies. Val je echter niet voldoende (meer) af, dan is vasten echt het proberen waard. Het heeft twee voordelen.

Allereerst helpt het om de boel weer eens op te schudden, door bewust een verandering in je eetpatroon aan te brengen. Dat zet je lichaam op scherp en kan je door een gewichtsplateau heen helpen [4].

Bovendien kan het zijn dat je insuline niveau toch nog te hoog blijft om je vetvoorraad aan te kunnen spreken, zoals wanneer je ongevoelig(er) bent geworden voor insuline. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij mensen met ernstig overgewicht en bij diabetes type-2 patienten. In zulke gevallen kan vasten het insuline niveau nog eens 30-50% extra verlagen ten opzichte van een ketogeen eetpatroon [5].

Verbranding blijft hoog

Een ander belangrijk voordeel van vasten is dat je verbranding niet op een lager pitje komt te staan [6], [7]. Dat betekent dat als je later weer gaat eten, je lichaam niet ineens veel minder calorieën gaat verbranden. Dat geldt wel voor calorie-beperkende diëten. Je lichaam merkt dan dat er langdurig onvoldoende calorieën binnenkomen en zal zich daaraan gaan aanpassen, door (o.a.) je verbranding op een lager pitje te zetten. Het gevolg daarvan is dat je je dan moe, hongerig en slap gaat voelen. Ook heeft het tot gevolg dat je op den duur minder afvalt en in de meeste gevallen zelfs meer aankomt dan je eerder kwijt geraakt was. Het bekende jojo-dieet.

Honger is als een golf: het komt en gaat

In tegenstelling tot wat je waarschijnlijk zou denken, is het ook niet zo dat je van vasten steeds hongeriger wordt. Zelfs niet dat je continue honger hebt.

Ook dit is een voordeel ten opzichte van calorie-beperkende diëten, waarbij dat laatste vaak wel het geval is. Logisch, want je lichaam krijgt structureel te weinig energie.

Natuurlijk is het zo dat je als je vast, je af en toe wat trek of honger voelt, maar het komt echt met vlagen. Als je even je afleiding zoekt, of jezelf even laat meedrijven op die ‘hongergolf’ gaat het vanzelf weer over. Dit is ook wetenschappelijk bewezen. Het komt allemaal door het hormoon ‘ghreline’. Ghreline is het zogenaamde honger-hormoon. Als het ghreline niveau omhoog gaat, krijg je meer honger. [8]

Vasten net zo geschikt voor vrouwen

Uit studies blijkt dat ghreline zich niet gedraagt zoals je wellicht zou denken. Allereerst is het zo, dat ‘s morgens  het ghreline niveau op z’n laagst is. Dit is normaal gesproken dus na de langste periode van niet-eten. Dit laat zien dat ons hongergevoel niet één op één gekoppeld is aan de tijdsduur van niet-eten. Ghreline heeft wel een aangeleerd component. Op de tijdstippen waarop je normaal gesproken eet, zal je ghreline niveau een piek laten zien. Maar kijk je naar het verloop van het ghreline niveau over een periode van 3 dagen vasten, dan blijk je op de 3e dag minder hongerig dan op de 1e dag.

Dit effect is overigens sterker bij vrouwen dan bij mannen. Een reden te meer waarom vrouwen (zeker) net zo goed kunnen vasten dan mannen [9]. Het feit dat dit niet zo zou zijn, is een hardnekkig misverstand dat de ronde doet op het internet. Alleen voor kinderen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven en voor vrouwen (en ook mannen) met een eetstoornis is vasten niet gezond.  Voor alle andere vrouwen is het zelfs heel gezond, want het helpt om je hormonen terug in balans te brengen [10].

Conclusie: gezond èn effectief

Zoals je hebt kunnen lezen is vasten dus niet alleen gezond, maar het kan ook heel goed ingezet worden als afval-strategie. En het mooie is, dan krijg je niet alleen de gezondheidsvoordelen van het gewichtsverlies, maar ook die van het vasten! Dus laat die afslankpillen voortaan maar gewoon in de winkel.

[1] Ways to Gain Weight Using a Scientific Fasting Program Beschrijft hoe vasten de uitkomst kan zijn voor mensen met ondergewicht. Het vasten ontgift het lichaam en daardoor kan het lichaam weer normaal functioneren. In combinatie met gezonde voedingskeuzes na het vasten, kun je dan wel een normaal gewicht krijgen.

[2] Therapeutic Fasting by Arnold DeVries, 1963 Een klassiek boek over vasten dat altijd erg populair is geweest bij instituten die vasten toepassen. Op pagina 12 wordt beschreven dat de opname van voedsel en voedingsstoffen na een vastenperiode maximaal is. Mensen die chronisch ondergewicht hebben, ondanks dat ze erg veel eten, komen vaak op een gezond gewicht na een vastenperiode, zelfs als ze geen enorme hoeveelheden eten. Dit komt omdat de verbeterde opname van het voedsel het lichaam in staat stelt om er meer van te gebruiken. Een onderzoek met konijnen heeft dit ook uitgewezen.

[3] Healing Fast Een artikel van Dr. Dan Pompa over de gezondheidsvoordelen van vasten. Hij beschrijft dat hij met vasten zowel mensen met ondergewicht als overgewicht met onverklaarbare ziektes kan helpen. Mensen met ondergewicht krijgen de gezondheidsvoordelen van het vasten zonder verder af te vallen. Bij de meesten neemt het gewicht toe zodra hun gezondheid terugkeert.

[4] Diet Variation Strategies, The Quickest Ways To Lose Weight Een artikel van

[5] Power: Fasting vs Low Carb – Fasting 26 Deel 26 uit de serie over vasten, door Dr. Jason Fung, die wereldwijd gezien wordt als autoriteit op het gebied van vasten. Dit deel gaat in op de extra voordelen van vasten ten opzichte van een koolhydraat arm eetpatroon voor wat betreft het verlagen van het insuline niveau en daarmee het positieve effect op gewichtsverlies.

[6] How Fasting Affects Your Physiology and Hormones Blog post geschreven door Dr. Jason Fung over hoe vasten je fysiologie en hormonen beïnvloedt. Beschrijft o.a. de 5 stadia die je lichaam doormaakt als je gaat vasten. Legt uit dat vasten het gehalte aan noradrenaline laat stijgen en dat dit ons extra energie geeft en onze verbranding een boost geeft.

[7] Diëten of vasten? Een algemene inleiding in vasten en de effecten ervan op je hormonen, o.a. insuline, ghreline, noradrenaline en groeihormonen worden genoemd.

[8] Afvallen zonder honger door het hormoon ghreline te reguleren Artikel wat uitlegt wat het hormoon ghreline is en dat je het ghreline niveau laag moet houden als je wilt afvallen of gewoon minder honger wilt hebben. Het legt ook uit hoe je door goed eten, sporten en goed slapen dit hormoon kunt beïnvloeden.

[9] Fasting and ghrelin – Part 29  Deel 29 uit de serie over vasten, door Dr. Jason Fung. Dit deel gaat helemaal over het hongerhormoon ghreline en de onderzoeken die er naar gedaan zijn.

[10] Women and Fasting – Part 10 Deel 10 uit de serie over vasten, door Dr. Jason Fung. In dit deel vertelt hij waarom het een wijdverbreid misverstand is dat vrouwen niet zouden kunnen vasten of dat het ongezond is voor vrouwen om te vasten.

Print Friendly, PDF & Email

Geef hier je reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.