In m’n eerste blog over vasten ‘Zet eens vasten op je menu’ heb ik over de vele gezondheidsvoordelen van vasten verteld. Er zitten ook andere voordelen aan vasten, maar de voordelen voor m’n gezondheid tellen voor mij het zwaarst.

Super gezond voor je brein

Bijna 2 jaar geleden las ik de eerste keer over vasten als ‘medicijn’ in het boek ‘Het glutengevaar – de sluipmoordenaar van je brein’,  van Dr. Perlmutter. Door een paar keer per jaar een paar dagen te vasten kun je de kans op het krijgen van (o.a.) Alzheimer enorm verkleinen.

Met regelmaat een keer vasten

Het idee dat zoiets simpels als vasten zo gezond kon zijn vond ik meteen intrigerend. Ik had zoiets van: ‘Dit ga ik proberen. Wat heb ik te verliezen?’. Vanaf dat moment vast ik een aantal keer per jaar een paar dagen aan een stuk. Ik hou het niet precies bij, maar ik doe het meestal zo om de 2 tot 4 maanden.

Luister goed naar je lijf

De allereerste keer heb ik het ‘maar’ anderhalve dag of zo vol gehouden. Maar iedere volgende keer werd het makkelijker en ik heb het opgebouwd tot 4-5 dagen.  Langer dan dat is mij nog niet gelukt en ik vind het ook wel prima zo. Als ik eerder het gevoel heb dat het niet meer gaat, dan stop ik.

Vasten is, in tegenstelling tot uithongering, een vrijwillige actie die je op elk moment kunt stoppen. Luister dus goed naar je lijf. In het begin kan je geest je misschien nog wel foppen (en je vertellen dat je echt, echt, echt nu honger hebt), maar later leer je de signalen van je lichaam beter kennen.

Periodiek vasten: vaker kort

Het laatste jaar heb ik ook een andere vorm van vasten, die in het Engels Intermittent Fasting (IF) wordt genoemd, toegevoegd aan mijn leefstijl. Dit is een vorm van vasten die enorm populair geworden is, o.a. doordat er dieet op gebaseerd is wat erg veel aandacht heeft gekregen. Op dit moment ben ik het bijbehorende boek aan het lezen: Het vastendieet : val af, blijf gezond en leef langer met het eenvoudige geheim van periodiek vasten. Dit boek beschrijft het officiële 5:2 dieet en de wetenschap achter de gezondheidsvoordelen van vasten en is geschreven door de bedenker; Dr. Michael Mosley.

Beetje eten…

Er zijn vele vormen van IF en de vorm beschreven in dit boek is in mijn ogen niet eens echt vasten: op je vastendagen eet je namelijk minder in plaats van helemaal niet. Het dieet houdt in dat je twee dagen per week slechts 500 (vrouw) of 600 (man) calorieën tot je neemt.

Volgens de methode kun je op die dagen het beste eiwit-rijk voedsel eten met een laag-glycemische index. Van dit eten krijg je op z’n hoogst een kleine insuline respons. Dat is nodig om bij je voorraad energie in de vorm van opgeslagen vet te kunnen. In dit boek is het advies om op deze vastendagen 50 g eiwit te eten, in de vorm van kip, magere zuivelproducten en eieren bijvoorbeeld.

Te oordelen naar het aantal boeken wat er over het 5:2 dieet is geschreven, is het erg populair. Bovendien blijken een heleboel mensen er een goed resultaat mee te halen. Dus hoewel ik IF anders inkleedt, zie ik het niet als een verkeerde manier. Het is gewoon een andere manier en ook hiermee kun je grote gezondheidsvoordelen halen door minder en/of minder vaak eten.

Als je interesse is gewekt, kun je eens kijken op de Nederlandse website die bij dit dieet hoort. Je kunt er o.a. de BBC Documentaire over het 5:2 vastendieet bekijken. Deze is Nederlands ondertiteld. Ik vond het een heel interessante documentaire en zeker de moeite van het bekijken waard. In de documentaire wordt verteld dat je met vasten soortgelijke gezondheidseffecten kunt krijgen, die ook CRONY’s hebben. Dit zijn mensen die iedere dag hun caloriën enorm beperken. Datgene wat ze eten heeft wel een hoge voedingswaarde. De gezondheidsvoordelen van zo’n levensstijl zijn van alle diëten en manieren van eten het best bestudeerd en zijn bovendien heel overtuigend. [1.1], [1.2], [1.3]

…of gewoon niet eten

Anders dan in het 5:2 dieet, ben ik zelf meer voorstander van helemaal niets eten op m’n vastendagen. Of eigenlijk moet ik zeggen, tijdens m’n vastenperiodes.

Het moment van vasten kan namelijk ook lopen vanaf m’n avondmaaltijd op de ene dag, tot aan de avondmaaltijd de volgende dag. In totaal heb ik dan zo’n 22-23 uur gevast. Soms ook wel 24-25 uur, omdat ik op vastendagen vaak later eet. Ofschoon ik dus nog steeds iedere dag een maaltijd eet, heb ik dan toch (bijna) een dag aan een stuk gevast. In de maaltijd(en) daarna eet ik dan weer veel gezonde vetten, gematigd eiwit en een beperkte hoeveelheid koolhydraten. De koolhydraten komen ook nog eens voor een groot deel van groenten. Een ketogene / LCHF leefstijl dus, afgewisseld met vasten.

Geef je lichaam rust

IF kun je in het Nederlands vertalen naar periodiek vasten en komt er op neer dat je regelmatig kortere periodes vast. Meestal zijn het periodes van minimaal 18 tot 24 uur.  Vaak betekent het dat je 1 of meer maaltijden overslaat, maar ook als je een maaltijd in tijdstip naar achter schuift en daarna wel hetzelfde aantal maaltijden eet, ben je aan het vasten. In zo’n geval eet je je maaltijden namelijk in een korter tijdsbestek en heeft je lichaam dus een langere periode waarin het geen eten krijgt. Ook als je verder even vaak en hetzelfde zou eten, heeft dit gezondheidsvoordelen.

Richt het in zoals je wilt

Je kunt dus op allerlei manieren vorm geven aan IF en daarom kun je het zo opbouwen en/of variëren tot het past bij en binnen jouw leefstijl. Je kunt het elke dag en/of elke week hetzelfde doen, maar je kunt het ook heel wisselend doen. Precies zoals het jou uitkomt.

Mijn manier

Bij mij ziet het er meestal zo uit. Ik werk 3 dagen in de week buitenshuis. Op deze dagen vertrek is ‘s ochtends zonder ontbijt en eet ik pas als ik ‘s avonds thuis kom.

Overdag drink ik wel veel:  thee, water en één of twee kopjes koffie.

[Naschrift jan 2019: eind vorig jaar ben ik wat gaan experimenteren met droog vasten. Ofwel niet eten en niet drinken tijdens je vastenperiode. In tegenstelling tot wat ik lang dacht is dat niet ongezond. Je lichaam is zelfs in staat om De meeste onderzoeken die gedaan zijn naar de gezondheidseffecten van vasten zijn ook gedaan onder moslims tijdens de ramadan. En moslims eten én drinken dan niet van zonsopgang tot zonsondergang. Droog vasten dus.

Ik heb het zelf een beetje opgebouwd, door eerst een paar uur ‘s ochtends niet te drinken. Daarna heb ik toen wel gedronken, maar nog niet gegeten. Inmiddels heb ik het een paar keer bijna 24 uur gedaan. Langer dat dan ben ik ook niet van plan om droog te vasten.

Ik zou hier zeker niet mee beginnen als je nog geen ervaring hebt met gewoon vasten. En voor je daarmee begint: lees jezelf goed in, zodat je weet of het geschikt is voor jou! Overleg indien nodig met je huisarts.]

Op de meeste andere dagen eet ik 3 maaltijden.

Op zondag ga ik ‘s morgens eerst een paar uur hardlopen. Soms eet ik dan als ik weer thuis ben, maar normaal heb ik dan geen honger, dus meestal wacht ik dan nog een paar uur tot aan de lunch. Of ik eet m’n ontbijt na het hardlopen en sla de lunch over. Verder eet ik ‘s ochtends niet als ik geen honger heb, bijvoorbeeld als ik de avond erna wat later gegeten heb, of meer dan anders.

Slecht voorbeeld?

In het begin was ik thuis nog een beetje terughoudend met IF uit angst dat ik de kinderen een slecht voorbeeld zou geven. Toen sloeg ik alleen maaltijden over als ik niet thuis was, of als ik echt meerdere dagen achter elkaar aan het vasten was.

Inmiddels ben ik zo overtuigd van de gezondheidsvoordelen van vasten en ook van alleen dan eten als je honger hebt, dat ik het ook geen probleem vind als de kinderen een maaltijd overslaan. Dit gebeurt tegenwoordig regelmatig.

Of dat dan gebeurt omdat ze echt geen honger hebben of uit gemakzucht, maakt me niet zoveel uit. De regel is wel: als je het ontbijt of de lunch overslaat, dan ga je ‘m later op de dag niet vervangen door iets ongezonders.  Dan kunnen ze ofwel alsnog die maaltijd eten, of ze wachten tot de volgende maaltijd.

Gewoon doen!

Zoals je ziet, is vasten dus helemaal niet zo moeilijk. De moeilijkheid zit vaak meer in je hoofd dan in je lijf. De allereerste keer dat ik op een werkdag wilde gaan vasten, was ik nog aan het twijfelen of ik toch niet wat eten achter de hand wilde houden. En dat terwijl ik toen zelfs al verschillende keren een wat langere vastenperiode had gehad.

Inmiddels denk ik er al niet meer over na en is het een gewoonte om zonder eten te vertrekken. Dat is meteen ook één van de andere voordelen van vasten: het gemak. Meer hierover kun je lezen in de blog ‘Vasten biedt meer’ en over mijn ervaringen kun je lezen in ‘Hoe voelt het om te vasten?’.

Doe eens gek

Vooralsnog zou ik zeggen: als je interesse gewekt is: Doe eens gek! Probeer het eens.

Bronnen

[1.1] Langer leven en gezond oud worden Een commerciele website die je een detox reis wil verkopen. Beschrijft o.a. de voordelen van vasten en wat CRONY’s zijn.

[1.2] Levensverlenging door calorierestrictie. Nederlandse site over de gezondheidsvoordelen van calorierestrictie.

[1.3] Calorierestrictie Beschrijft de manier van eten welke hoort bij het CRON dieet. Het komt erop neer dat je niet alleen je calorieën beperkt, maar ze ook haalt uit voedingsmiddelen met veel voedingswaarde. Gaat ook in op de gezondheidsvoordelen.