Hoe maak je melkkefir

• Het maken van melkkefir is simpel. Je hebt er alleen een paar spullen en een beetje tijd voor nodig.

Allereerst: melkkefirkorrels

Wat heb je nodig? Allereerst natuurlijk melkkefirkorrels, zoals je die ziet bovenaan de pagina.

Als je iemand kent die al zelf melkkefir maakt heb je geluk. Melkkefirkorrels groeien namelijk en als je eenmaal goed op gang bent, kun je regelmatig wat korrels uitdelen. En anders kun je via het internet kefirkorrels kopen. Ik kocht ze bij de kefir shop.

Verdere benodigdheden

Voordat je voor de eerst keer melkkefir kunt gaan maken, moet je zorgen dat je de volgende spullen in huis hebt:

• een glazen (weck)pot
• melk van koe, geit of schaap – gebruik volle melk (want hoe vetter de melk hoe gezonder), bij voorkeur biologisch en bij voorkeur weidemelk.
• een plastic kom, groot genoeg om je melkkefir in te gieten
• een plastic of siliconen zeef of vergiet
• een siliconen spatel
• een (schone, nieuwe) afwasborstel, gebruik deze alleen voor de kefir

Géén metaal

Zorg dat de kefirkorrels nooit in aanraking komen met metaal, want daar kunnen ze niet tegen. Vandaar dat je moet zorgen voor een plastic zeef of vergiet. Die zijn niet zo heel gangbaar, dus daar moet je misschien naar op zoek gaan. Zelf kocht ik een inklapbare plastic/siliconen vergiet bij de Xenos, maar dat is inmiddels alweer meer dan een jaar geleden. Ik weet niet of die nog verkrijgbaar is. Via het internet kun je ze ook vinden, maar zijn ze misschien wel wat duurder. Bij de Novy zag ik vorig jaar ook een plastic vergiet die niet zo duur was.

Werk hygiënisch

Zorg verder dat alle materiaal schoon is en schoon blijft. Vooral datgene wat rechtstreeks met de korrels in aanraking komt. Dit alles is om te voorkomen dat er slechte bacteriën bij de korrels komen. Er wordt geschreven dat als er slechte bacteriën in komen, je dat vanzelf merkt omdat de melkkefir er dan anders uitziet en anders ruikt. Dan zul je met nieuwe korrels moeten beginnen. Zelf heb ik dat gelukkig nooit gehad.

Eerste keer even opstarten

Als je de kefirkorrels van een bekende krijgt, neem je deze bij voorkeur in een beetje melk in een glazen potje mee naar huis. Bijv. in een lege schone jampot.  Daarna kun je meteen beginnen.

Als je ze via internet bestelt en ze via de post komen, hebben de korrels het (door het transport en gebrek aan voldoende melk / voedsel) moeilijk gehad en moet je de eerste paar keren dat je melkkefir gemaakt hebt, deze weggooien. Er staat niet echt uitgelegd waarom, maar ik denk dat er dan nog een risico is dat er wat slechte bacteriën in de melk zijn gekomen, omdat de goede bacteriën van de korrels nog niet helemaal actief zijn en je de melk met kefirkorrels op kamertemperatuur laat staan.

stap 1: korrels in de pot en melk erbij

Je begint met de korrels in de glazen pot te doen. Giet er daarna de melk bij en voeg de kefirkorrels toe. Je moet een beetje experimenteren met de hoeveelheid, want dat is afhankelijk van bijv. de temperatuur.

De verhouding tussen korrels en melk is bij mij 1 : 10 (1 gram korrels op 10 ml melk), ofwel 100 g korrels op 1 liter melk. Maak je minder dan heb je uiteraard ook minder korrels nodig. Bijv. 20 g korrels op een 200 ml melk. Zet de pot daarna op een donkere plek bij kamertemperatuur weg. Ik zet ‘m zelf in een kast in de kamer. [Update januari 2019: inmiddels gebruik ik alweer lange tijd 150 gram korrels op 1 liter melk. Dan wordt de kefir nog wat dikker.]

stap 2: laat de melk fermenteren

Dan laat je de kefir staan tot deze voldoende gefermenteerd is. Op dat moment drijven de korrels als het ware aan de bovenkant en ziet de melk er korrelig uit. Ook zie je dat de wei (een beetje een gelige vloeistof) zich gescheiden heeft van de rest van de melk:

Je kunt de kefir ook nog wat langer laten staan. Deze zal dan wat verder fermenteren. Zelf laat ik de kefir altijd ongeveer 24 uur staan. Ik verwerk ‘m namelijk altijd nadat ik ‘s avonds gegeten heb.

Stap 3: giet de kefirmelk af in een vergiet…

Als je dat handig vindt, kun je eerst met de spatel een beetje roeren zodat de wei zich weer mengt met de melk. Dat is niet perse nodig. Dan zet je de zeef of vergiet op de kom en giet je de melkkefir met korrels en al daarin.

Tip: als je het een beetje ‘opvangt’ met de spatel dan spettert het niet zo. Met de spatel kun je voorzichtig wat roeren om te zorgen dat de melkkefir in de kom loopt. Doe dit tot alleen de korrels met wat aanhangend vocht in de zeef zitten.

Stap 4: doe de korrels weer terug in de schone pot

Maak dan je glazen pot schoon met warm water en de afwasborstel. Laat ‘m een beetje uitlekken en doe dan de korrels terug in de pot. Giet er opnieuw melk bij en zet de pot weer een dagje weg. Doe de melkkefir uit de kom over in een beker of fles. Je kunt de melkkefir meteen drinken, maar lekkerder is om ‘m in de koelkast te zetten en daarna koud te drinken.

Maak tenslotte je kom, spatel en zeef schoon met warm water. Ik gebruik nooit afwasmiddel, want daar kunnen de korrels niet goed tegen. De zeef laat ik aan de lucht drogen, maar je kunt er ook een schone theedoek voor gebruiken.

Stap 5: genieten maar!

De melkkefir kun je nog dagen bewaren. Omdat er allemaal goede bacteriën inzitten zal deze niet slecht worden. Wel wordt de melkkefir nog wat zuurder en na een aantal dagen ook wat dunner. Wij vinden ‘m het lekkerst als ‘ie nog lekker dik is. Meer korrels gebruiken zorgt er ook voor dat de melkkefir wat dikker wordt.

Net kaugom

Wat doe je met de korrels als je teveel krijgt? Je kunt dan korrels uit gaan delen als er iemand anders ook kefir wil gaan maken.

Zelf eet ik de korrels ook op. Ze lijken een beetje op een rubberachtige kauwgom. In het begin at ik ze vooral omdat ze zo gezond zijn. Zonde om weg te gooien. Tegenwoordig vind ik ze ook echt lekker.

Je kunt ze ook aan je hond of kippen geven. Uit ervaring weet ik dat (sommige) honden ze erg lekker vinden (ook de melkkefir) en het schijnt voor zowel honden als kippen gezond te zijn.

Mee op vakantie?

Hier kun je lezen hoe je de kefir kunt bewaren als je de melk niet elke dag kunt verversen. Zelf heb ik overigens nooit m’n korrels in water bewaard of afgespoeld met water. De korrels houden meer van melk dan van water namelijk.

In de zomer van 2017 nam ik de kefir voor het eerst mee op vakantie. In een goed afgesloten BPA-vrije plastic pot deed ik zo’n 30 gram kefirkorrels, samen met 300 ml melk. Het waren hete dagen en we hebben de reis in 2 dagen gedaan, vandaar dat ik het in een koeltas heb meegenomen. Als dat niet kan, is dat echter ook geen probleem, want thuis zet je de kefir ook bij kamertemperatuur weg. Ter plekke hebben we biologische verse volle melk gekocht.  Ik viste de kefirkorrels met een plastic lepel of vork uit de melk. Die gingen dan tijdelijk in een schone mok. Dan schonk ik de kefirmelk in een andere mok en kon ik het plastic bakje schoonmaken met heet water.

We hadden dus alleen de korrels in wat melk en een plastic lepel en vork mee. Supersimpel en we hadden toch elke dag onze pro-biotica.