De herfst. Eigenlijk is er geen betere periode om je eerste pot zelf gefermenteerde groenten te maken. Of om je voorraadje weer eens aan te vullen.
Je lijf kan het goed gebruiken
Het is een tijd waarin we weer wat huiselijker worden. Lekker wat ‘aanprullen’ binnen.
Bovendien is de herfst misschien wel de periode waarin je lijf er het meest om schreeuwt. In de overgang naar donkerdere dagen en kouder weer. Wanneer de één na de ander zomaar uit het niets een verkoudheidje oppikt. Of met een griepje in bed ligt.
De beste ondersteuning voor je immuunsysteem
Behalve voor heel kwetsbare personen, is zo’n verkoudheid of zelfs griep in principe onschuldig. Bovendien is het is goed om je afweersysteem op deze manier te blijven trainen. Daar blijft het alert van.
Maar op die zere keel en die loopneus staan we natuurlijk helemaal niet te kijken. We willen dat die klachten het liefst morgen weer over zijn. Daarvoor moet je afweersysteem aan de slag. En dus kun je dat het beste zoveel mogelijk ondersteunen.
En hoe doe je dat dan het beste? Je raadt het al; met een dagelijkse portie gefermenteerde groenten! Een pot gefermenteerde groenten is een pot vol prebiotica, probiotica en postbiotica ineen.
Allereerst heb je natuurlijk alle vitamines en mineralen die van nature in die groenten voorkomen. Maar nu komt het… Wist je dat fermentatie de enige vorm van conserveren is waarbij de voedingswaarde toeneemt? Jazeker! Er ontstaan nog veel meer vitamines en mineralen en gezondheidsbevordende stofjes tijdens het fermentatieproces. Dat zijn de postbiotica. Het zijn bijproducten van de stofwisseling van de bacteriën.
Rustig aan
En er is nog een reden om juist nu aan de slag te gaan. De binnenhuistemperatuur is nu een stuk gelijkmatiger dan bijvoorbeeld in de zomer. Ik ben wel eens in de zomer verrast door een hitteperiode. Een paar weken voor die hittegolf had ik verschillende potten groenten gemaakt om te fermenteren. Ik zette ze in onze kleine en ondiepe kelder. Toch ging ook dat niet goed. De temperatuur was ook daar gewoon te hoog geworden. In de winter heb je dat soort problemen niet. Dan kun je de groenten op kamertemperatuur laten fermenteren en daarna koel wegzetten in een kelder of koelkast.
Is het nou niet zo warm in huis omdat je de verwarming niet heel hoog hebt staan, dan is ook geen probleem. Dan verloopt het fermentatieproces gewoon een beetje langzamer. Bij ons duurde het deze keer vijf dagen voor ik de eerste tekenen van fermentatie in de pot zag. Toen verschenen er kleine belletjes aan het oppervlakte van het water en tussen de groenten.
Dat is overigens geen pleidooi om je pot vanaf het begin op een koude plek te zetten. Als de fermentatie té traag op gang komt, heb je kans dat er bederf optreedt nog voor de goede bacteriën zich voldoende hebben kunnen vermenigvuldiger. Laat je pot dus zeker in het begin wel in de kamer staan.
De laatste groenten uit de tuin
Heb je een moestuin, dan kun je ook lekker aan de slag met die ‘laatste’ groenten uit de tuin. In ons geval waren dat bijvoorbeeld de paprika’s. Die hadden, om voor ons onverklaarbare reden, dit jaar een erg late start. Ondanks de prachtige zomer, zijn er daarom verschillende paprika’s niet rood, geel of paars geworden. Meer dan anders.
Vorige week plukte ik de laatste paprika’s en pepers om te voorkomen dat ze door de koude nachten slecht zouden worden. Of dat de nachtvorst me zou verrassen. Twee volle emmers met vooral ook groene paprika’s en pepertjes.
Wat is er mooier dan die paprika’s onder andere te gebruiken om te fermenteren. Zodat we er veel langer nog van kunnen genieten? Samen met de laatste zomerworteltjes, de knoflook die overbleef nadat we de grootste knoflooktenen hadden geplant voor vorig jaar, de net geoogste (kleinste) yacons en een paar gekregen rode uien maakte ik er een vrolijk geheel van. Een lust voor het oog!
Gefermenteerde herfstgroenten
Ingrediënten
- Voor de groenten- (en een beetje fruit)basis:
2000 g herfstgroenten die geschikt zijn voor fermentatie (ik gebruikte rode uien, wortels, groene paprika’s en yacons)
2 appels
50 gram Keltisch zeezout
- Voor extra smaak:
100 g smaakmakers (knoflook, gember, pepertjes naar smaak)
circa 2 el kruiden / specerijen (ik gebruikte komijnzaad, venkelzaad, korianderzaad, nigellazaad, kurkuma, gember, munt, kaneel, piment, peper)
- Voor extra vocht:
1 liter water
30 g Keltisch zeezout
Stappen
- Maak de herfstgroenten schoon en snijd ze in stukjes.
- Masseer het Keltisch zeezout door de groenten. Dit zorgt dat de celwanden wat breken en het vocht makkelijker loskomt. Laat een tijdje staan zodat er meer vocht uit de groenten kan komen.
- Maak de knoflook gember en pepertjes schoon en hak ze fijn. Meng ze samen met de kruiden en specerijen door de groenten.
- Verdeel het mengsel inclusief het vocht over gesteriliseerde glazen potten. Duw goed aan, zodat er minder zuurstof tussen de groenten blijft zitten. Leg er verzwaringsstenen op.
- Schat in hoeveel extra vocht je nodig zult hebben om de potten aan te vullen. Uiteindelijk moeten ze tijdens de gehele fermentatieperiode onder het vocht blijven staan; ook als er gassen vrijkomen en de groenten daardoor naar boven gewerkt worden. Reken zeker op een aantal centimeters boven de groenten. Beter teveel dan te weinig. Blijf wel ruim onder de rand, want het geheel werkt zich toch altijd wat naar boven en je wilt niet dat de pot overloopt! Ik gebruikte voor bovenstaand recept en voor mijn type potten precies 1 liter.
Maak een zoutwateroplossing in de verhouding 1 liter : 30 g zout van gekookt water en Keltisch zeezout. Laat afkoelen. Giet het op de groenten. Mochten er groenten naar het wateroppervlak komen drijven, vis deze er dan met een schone lepel of zeefje uit. - Leg het glazen deksel losjes op de pot en zet de pot bij kamertemperatuur weg. Vermijd direct zonlicht.
- Laat de groenten fermenteren. Ben je nog niet bekend met fermentatie, dan kun je na een week(je) de groenten gaan proeven om te kijken of je ze al zuur genoeg vindt. Goed om te weten is dat tijdens de fermentatie ook de zoute smaak verdwijnt.
- Je kunt de groenten laten fermenteren totdat de kleine belletjes die na een aantal dagen aan het wateroppervlak verschijnen, verdwenen zijn. Dat is namelijk een teken dat het fermenteren gestopt is. Laat de pot dan niet meer op kamer temperatuur staan. Zet de pot afgedekt op een koele plek (bijv. de koelkast). In de koelkast zal de fermentatie (vrijwel helemaal) stoppen.
- Geniet van je pot supergezonde en zelfgemaakte pro- en pre en niet te vergeten postbiotica!
Notities
- De Real Meal Revolutie 2.0 raadt aan om dagelijks een portie gefermenteerde groenten te gebruiken. Het past bij alle vier de fasen van de RMR2.0.
- Kijk voor meer informatie eens op mijn andere pagina’s over fermenteren:
- Basisrecept voor gefermenteerde groenten
- De kunst van het fermenteren verfijnen
- Hoe rot gezond kan zijn!
- Natuurlijke probiotica – maak er een dagelijkse gewoonte van!
- Probiotica, prebiotica en postbiotica
Gezond worden en blijven
In 4 stappen gezond
De Real Meal Revolutie (RMR) is een vet gezonde koolhydraatarme methode, mede opgezet door prof. Tim Noakes. De methode wordt onderbouwd door recente wetenschappelijke inzichten over gezonde voeding. In RMR 2.0 worden 4 stappen gevolgd die zich achtereenvolgens richten op kennis, verbeteren van je gezondheid, een gezond gewicht door optimale vetverbranding en het vasthouden van dat gezonde gewicht voor de rest van je leven.
Hoe je dat doet kun je vinden op mijn blog en in het boek ‘Van GezondDorp naar GezondLand‘. Van dat boek ben ik ook mede-auteur, maar ik heb er geen enkel financieel belang bij. Dat laatste geldt overigens ook voor deze blog, die om dezelfde reden ook helemaal reclame-vrij is.
Gezond eten
Wil je meedoen, sluit je dan aan bij de Facebook groep ‘Het nieuwe eten: koolhydraatarm en vet gezond‘.
Minder vaak eten
Heb je interesse in periodiek of meerdaagse vasten (Intermittend Fasting / IF of Extended Fasts / EF), dan kun je terecht bij de Facebook groep ‘Eet niet minder, eet minder vaak‘. Daar krijg je ondersteuning en informatie en kun je terecht met al je vragen omtrent ‘Minder vaak eten’. Dat kan varieren van niet snacken tussen maaltijden, tot dagelijks één of meerdere maaltijden overslaan, tot af en toe een paar dagen niets eten. En alles vanuit de gezonde insteek!
Meer kookinspiratie?
Krijg jij ook vaak kookinspiratie als je kijkt naar foto’s van lekkere gerechten? Kijk dan eens naar ‘Keto en zo: koolhydraatarme en vet gezonde recepten — glutenvrij en suikervrij‘. Het is de Keto en zo foto-galerij op Pinterest en geeft weer een andere kijk op de recepten van m’n blog.
