Eet niet minder, maar minder vaak – Vragen over vasten #29

Vragen uit de Facebook groep ‘Eet niet minder, eet minder vaak‘

De Facebook groep ‘Eet niet minder, eet minder vaak‘ gaat over vasten. Met als doel om gezond(er) te worden en/of te blijven. Afvallen kan daarbij horen, maar is niet het hoogste doel. Voor mensen in de groep is vasten een bewuste keuze. Als leefstijl; niet als tijdelijk dieet. We eten minder vaak, maar van onze maaltijden maken we een (gezond) feestje.

Wanneer nieuwe leden zich aanmelden vraag ik of ze nog een vraag hebben over vasten. Die beantwoord ik dan in de groep. De groep bestaat inmiddels zo lang, dat de meeste vragen al eerder gesteld zijn. Dan verwijs ik naar mijn eerdere antwoord. Bij nieuwe vragen breid ik het overzicht van vragen en antwoorden uit.

Later maak ik van die nieuwe vraag en het antwoord een blog op mijn website Keto en zo. Op deze manier ontstaat er een mooi overzicht van vragen en antwoorden die ook voor anderen interessant kunnen zijn.

Deel 11

In deel 11 van deze serie aandacht voor:

Vraag 29: Heeft keto-koffie invloed op vasten?

Bullet-proof?

Veel mensen met die regelmatig vasten, eten daarnaast koolhydraatarm. Een hele mooie combinatie, onder andere omdat ze elkaar versterken in hun gezondheidsvoordelen.

Sommige koolhydraatarme dieten of leefwijzen promoten het drinken van “keto-koffie” in plaats van het eten van een ontbijt. Het wordt ook wel ‘bulletproof coffee’ of ‘fatty coffee’ genoemd. Het gaat dan altijd om een koffie met veel vetten.

Die vetten kunnen komen van boter, slagroom of kokosvet. Vaak worden er echter speciale vetten toegevoegd. In de vorm van MCT-olie; waarbij MCT staat voor ‘Medium Chained Triglycerides’. Dat zijn die middellange keten-vetzuren. Deze worden in je lichaam eenvoudig omgezet naar ketonen.

In de Facebook groep ‘Het nieuwe eten, koolhydraatarm en vet gezond!‘ kwam er eens na een berichtje over keto-koffie een discussie op gang over of dit wel of geen invloed heeft op vasten. Met name ging het over IF; intermittend fasting, de Engelse term voor periodiek vasten. Regelmatig bewust minder vaak eten dus, om zo de periode van niet-eten te vergroten.

Eét wanneer je wilt eten

Zelf ben ik geen voorstander van het drinken van keto-koffie tijdens het vasten. Sowieso ben ik geen voorstander van het drinken van onze calorieën. Vetten zijn prima, maar ze horen wat mij betreft onderdeel van een maaltijd te zijn.

Door te kauwen zet je je hele spijsverteringsstelsel in werking. Dat gebeurt niet op dezelfde manier wanneer je alleen drinkt. Daarom kleven daar allerlei nadelen aan. Smoothies, shakes en gepureerde soepen. Ze zijn ongelooflijk populair, maar ik denk niet dat we zo zouden moeten eten. Het is niet voor niets dat je heel gemakkelijk een heel glas versgeperst sinaasappelsap weg kunt werken ‘s ochtends, maar dat het een heel ander verhaal is om dezelfde hoeveelheid sinaasappels zó te eten.

Vast wanneer je wilt vasten

Mijn motto: eet (alleen) wanneer je honger hebt en dan tot je verzadigd bent. Daar hoort dus bij dat je daarna niet meer eet, tot je weer échte honger hebt. Deze periode van niet-eten is heel gezond voor ons lichaam. Het geeft het lichaam de tijd en energie voor vertering, maar ook voor herstel. Heel belangrijk dus.

Een keto-koffie is een onderbreking van het vasten. Je bent immers calorieën aan het consumeren. En niet zo weinig ook. Hierop kwam gesputter uit de groep. Een keto-koffie was géén onderbreking van IF. Deze stelling bleek gebaseerd op een filmpje, wat je hier kunt bekijken.

In het filmpje laten twee mensen zien dat ze tijdens het periodieke vasten achtereenvolgens (maar op verschillende dagen) zwarte koffie, koffie met slagroom, koffie met MCT olie en koffie met boter drinken. Ze testen hun bloedglucose en bloedketonen dan op 4 momenten binnen 2 uur. Hun bloedglucose werd niet negatief beinvloed door het drinken van de koffies. En na het drinken van de MCT olie steeg de hoeveelheid ketonen in hun bloed.

Alleen maar halleluja?

Dat klinkt ideaal. Geen invloed op je bloedglucose en tegelijkertijd een ketonenboost door de MCT olie. Wie zou dat nou niet willen? Nou… ik dus. Er zitten namelijk wel degelijk nadelen aan.

Je kunt vasten om allerlei redenen. Onder andere:

1. Om je bloedglucose en daarmee de insuline(piek) langere tijd laag te houden. Dit geeft een stabiel humeur en helpt om gevoelig te blijven voor insuline. Of om het weer te worden. Vooral belangrijk voor mensen met diabetes, maar ook een belangrijke factor voor mensen met overgewicht.
2. Om afvallen een boost te geven. IF kan helpen bij het afvallen, omdat je minder vaak eet, je insuline laag houdt en wellicht in totaal ook minder calorieën inneemt (dat laatste is overigens geen doel op zich, maar kan wel gebeuren; ook als je eet tot je verzadigd bent).
3. Om je spijsverteringsstelsel langere tijd rust te geven. Dit kan helpen om maag/darmproblemen te verminderen, een betere balans tussen goede en slechte darmbacteriën te krijgen en bovendien heeft het lichaam dan de tijd en energie om andere dingen te doen, zoals werken aan lichamelijk en geestelijk herstel. Het is ook de reden dat je vaak geen honger hebt als je ziek bent. Je lichaam vraagt dan zelf om het vasten.
4. Voor de autofagie voordelen. Autofagie is wanneer je lichaam oude, beschadigde cellen gaat opruimen en gaat recyclen tot o.a. nieuwe proteïnes en voor energie. Dit is enorm goed voor je lange termijngezondheid. Het helpt je welvaartsziektes als kanker en Alzheimer te voorkomen. De voordelen van autofagie zijn het grootst bij een meerdaagse vast, maar bij het consequent volgen van een periodiek vastenschema (IF) krijg je naar alle waarschijnlijkheid ook al veel van deze voordelen. Definitieve antwoorden daarover (in de vorm van wetenschappelijke studies die het verschil in autofagie tussen regelmatig IF versus een paar keer per jaar een meerdaagse vast onderzocht hebben) zijn er voor zover ik weet niet.
5. Om ketonen te produceren. Ketonen zijn superenergie voor hersenen, hart en een groot deel van de rest van je lijf.

Het filmpje gaat in op wat er gebeurt als je keto koffie drinkt voor wat betreft punt 1 en punt 5.

Punt 1

Bloedglucose blijft laag, omdat je geen of weinig koolhydraten gebruikt. Geen probleem dus op dit vlak. Waarbij wel gezegd moet worden dat niet iedereen hetzelfde zal reageren op de koolhydraten in de koffie met slagroom. Dat is namelijk afhankelijk van zowel je insulinegevoeligheid als van je genen. Er kunnen grote verschillen zijn, maar laten we aannemen dat het met de koolhydraten van de twee eetlepels slagroom hier wel meevalt.

Punt 5

Bij de zwarte koffie, de koffie met slagroom en de koffie met boter blijft de hoeveelheid ketonen stabiel. Bij de koffie met MCT olie gaat deze zelfs omhoog. MCT olie bevat veel middellange ketenvetzuren die eenvoudig door de lever omgezet kunnen worden tot ketonen. Vandaar dat er meer ketonen in het bloed komen.

Er is echter een verschil tussen het verbranden van endogene vetten en het verbranden van exogene vetten. Ofwel tussen het verbranden van je eigen lichaamsvet en het verbranden van de vetten uit de MCT olie. En op welke manier er daarbij ketonen gemaakt worden. Het zijn compleet andere processen. Met name het maken van ketonen uit je eigen opgeslagen energie geeft veel voordelen.

Er is overigens niets mis met middellange ketenvetzuren, maar je kunt ze het beste bij je eten consumeren. Dan blijf je tijdens het vasten je eigen ketonen maken.

En verder…

Aan punt 2, 3 en 4 gaat het filmpje helemaal voorbij.

Punt 2. Als je wilt afvallen, is het niet verstandig om op een moment dat je lekker in je vetverbranding zit en je dus voldoende energie hebt, energie van buitenaf te gaan gebruiken. Een keto-koffie kan je in het begin van je vasten en/of keto-avontuur misschien helpen om tussendoor energie te houden of om het vol te houden. Maar ben je eenmaal een efficiente vetverbrander, dan is het eigenlijk zonde om je vetverbranding daarvoor te onderbreken. Iets om over na te denken.

Punt 3. Je spijsvertering wordt door het drinken van een keto-koffie weer in werking gesteld. Ook vetten moeten verteerd worden. Je beinvloedt hier dus de ‘rust-toestand’ van je lijf.

Punt 4. Autofagie vindt plaats omdat het lichaam merkt dat er onvoldoende voedingsstoffen en energie binnen komen. Je lichaam weet dat er nog oude meuk is en gaat dat dan afbreken en weer opbouwen. Daar heeft het innemen van calorieën helaas een negatieve invloed op. Hoeveel…? Dat weten we niet.

Wil je alle voordelen van autofagie, dan kun je het beste tijdens je vast alleen water drinken. Caffeïnevrije koffie / (kruiden)thee wellicht ook. Maar verder niets erin. Bewaar je keto-koffie liever voor tijdens je maaltijd. Dan heb je ook het voordeel dat je kauwt en dus je hele spijsverteringsstelsel goed op gang brengt. En anders zo kort mogelijk ervoor of erna. Om de voordelen van vasten optimaal te benutten.

Meer lezen?

Hier vind je een overzicht van alle vragen en antwoorden. Deze zal gaandeweg aangevuld worden: FAQ – overzicht van veel gestelde vragen over periodiek vasten (IF) en/of over meerdaagse vasten

Bronnen

[1] Definitive Test! MCT Oil in Coffee When Intermittent Fasting -2 Fit Docs Run The Tests YouTube filmpje waar in de tekst hierboven naar verwezen wordt.