Ken je ‘m al? De maggiplant. Ik vind het echt een magische plant.

Smaakversterker

Maggikruid, zeker als je het combineert met zeezout, geeft het effect van een bouillonblokje op een manier zoals geen enkel ander kruid dat doet. Maggikruid smaakt als maggi en werkt tevens als smaakversterker. Het maakt andere smaken dus intenser. Zonder e-nummer 😉

Alleen al om deze eigenschappen ben ik een grote fan. Maggikruid is mijn soepkruid bij uitstek.

Breinversterker

Maar maggikruid heeft nog veel meer te bieden. Vervang je je bouillonblokje door maggikruid met Keltisch zeezout dan krijg je er allerlei gezondheidsvoordelen voor in de plaats. Onder andere voor je brein.

Eén van de dingen waar ik enorm van onder de indruk ben, is het feit dat de essentiële olie in maggikruid werkt als een cholinesteraseremmer. Dat zegt je misschien niet veel, maar er zijn verschillende medicijnen die op dat principe zijn gebaseerd. Ze worden gegeven aan mensen met dementie om het opnemen en verwerken van informatie te verbeteren en om hun algemene achteruitgang te remmen.

Hoe mooi is het dat maggikruid ook deze eigenschap bezit?! Dat maakt een dagelijkse bakkie soep nog aantrekkelijker. Met lekker veel maggikruid dus!

Experimenteren met kruiden

Ik hou van verse kruiden. Die hebben we dan ook volop. In onze eigen voor- en achtertuin, in een kruidenbak en in de moestuin bij m’n ouders.

Elk jaar ben ik op zoek naar nieuwe kruiden om uit te proberen. Dit jaar waren dat onder andere Rode Epazote, paarsbladige en later ook de groenbladige Shiso (werkelijk een prachtige plant), bergsteentijm, kerrieplant, oregano lavendel, bergmunt en moederkruid.

Deze laatste bleek overigens niet zo nieuw. M’n moeder had ‘m al vele jaren in haar tuin, maar was zich niet bewust dat dit moederkruid was.

Goed voor de tuin, voor de insecten en voor ons

Al deze kruiden hebben we om diverse redenen. Allereerst om ze te gebruiken, maar ze zijn ook mooi en geweldig voor de natuur. Ze zorgen voor meer biodiversiteit en hebben vaak een magische aantrekkingskracht op insecten; waaronder bijen. Zo belangrijk voor de bestuiving en daarmee voor ons eigen voortbestaan!

Ik gebruik de kruiden om twee redenen. Aan de ene kant vanwege hun smaak. Het ene kruid gaat in de soep of in roerbakgerechten, het andere in m’n groene smoothies of in m’n kruidentheetjes. Voor de meeste kruiden heb ik verschillende toepassingen.

Maar ik gebruik kruiden niet alleen om hun smaak. Zonder uitzondering hebben kruiden een geneeskrachtige werking. Het verschilt per type kruid waar het goed voor is. Door er veel mee te variëren, heb je de gezondheidsvoordelen van vele te pakken.

Sinds ik dagelijks groene smoothies eet, is dat één van m’n favoriete toepassingen voor kruiden. Je eet de kruiden dan namelijk vers en zonder te verhitten, waardoor ze optimaal hun voedingswaarde behouden. En je kunt er van alles doorheen mixen!

Maggikruid: kruidig onder de kruiden

Ik hou dus in z’n algemeenheid heel erg van kruiden. Maar hoeveel ik er ook heb en hoeveel nieuwe kruiden ik ook probeer; maggikruid blijft één van m’n favorieten.

Mijn facinatie met maggikruid komt vooral door z’n smaak en geur. Ik weet niet wat het is met maggikruid, maar op één of andere manier smaakt maggikruid héérlijk kruidig. De bladeren van maggikruid lijken op die van (knol)selderij en als ze nog jong zijn hebben ze zelfs wat weg van platte peterselie. Toch kun je ‘m heel makkelijk herkennen aan z’n geur en smaak. Wrijf maar eens over wat blaadjes of knabbel erop. De sterke geur doet meteen denken aan Maggi of bouillon.

Verfijnd..?

Maggi… Bij de jeugd niet meer bekend, maar bij de oudere generaties des te beter.

In mijn jeugd was het een veelgebruikte zoute smaakmaker voor in de soep. Je kunt het nog steeds kopen. Het zit nog in dezelfde typische donkere glazen flesjes. Geen aanrader trouwens, want er zit geen enkel gezond ingrediënt in. Op het water na dan toch. Het is echt een synthetische (= niet-natuurlijke) smaakmaker. Maggikruid zit er zeker niet in. Het lijkt er wel op dat ze met Maggi geprobeerd hebben om de smaak en geur van maggikruid te vangen.

De officiële naam van maggikruid is overigens Lavas. De naam maggikruid is later ontstaan doordat de smaak en geur doet denken aan de smaakmaker uit het flesje. Terwijl het kruid er natuurlijk al veel langer was.

De genoemde flesjes worden verkocht als ‘Maggi smaakverfijner’. Zelf dicht ik die verfijnde smaak liever toe aan het echte maggikruid. De smaak van maggikruid is hartig en kruidig en geeft die typische overheerlijke unamismaak.

Het mooie aan maggikruid is dat het een natuurlijke smaakversterker is. Dit in tegenstelling tot de smaakversterker E-621 (glutamaat / MSG / vetsin) die in het maggiflesje én in bouillonblokjes zit. Deze smaakversterker wordt in bewerkte producten héél veel gebruikt en is echt heel slecht voor onze gezondheid. Doe daarom liever dat flesje maggi én je bouillonblokjes de deur uit en zet een maggiplant in je (kruiden)tuintje.

Gezond oud worden

Ofschoon ik maggikruid ben gaan gebruiken vanwege z’n smaak, ben ik meer dan een beetje onder de indruk van z’n gezondheidsvoordelen. Hóe gezond deze plant echt is, werd me pas duidelijk toen ik daar wat dieper in dook.

Aangenomen wordt dat lavas in de oudheid een belangrijke rol speelde. Het wordt al genoemd in kruidenboeken uit de 1e eeuw.

Maggikruid staat vooral bekend om z’n positieve werking op de spijsvertering. Ook werkt het ontsmettend voor de urinewegen en kan zo blaasontstekingen helpen voorkomen of genezen. Niet alleen in kruidenboeken, maar ook in wetenschappelijke onderzoeken wordt lavas geprezen om z’n ontstekingsremmende en anti-oxiderende werking.

Veel minder bekend is dat het ook werkt als een cholinesteraseremmer. Net als bijvoorbeeld de medicijnen Donepezil, Galantamine en Rivastigmine. Allemaal medicijnen die gegeven worden aan mensen met dementie om globale verslechtering tegen te gaan en een coginiteve verbetering te verkrijgen. Wauw!

Verder zijn de anti-kanker, anti-bacteriële en spasmolytische (= spierkrampverminderende) effecten van maggikruid(-extract) middels wetenschappelijk onderzoek bewezen. Het wordt ook algemeen gebruikt om reuma en plasbuisontsteking te behandelen.

Ook op hormonaal gebied is maggikruid magisch. Het werkt beschermend voor het voortplantingssysteem en kan menstruatieklachten helpen verminderen. Tevens kan het de menstruatie bevorderen. Om die laatste reden wordt het in Westerse landen vaak afgeraden om te gebruiken tijdens zwangerschap. Dit in tegenstelling tot Rusland en andere landen in Oost-Europa waar het juist één van de kruiden is die tijdens de zwangerschap gebruikt worden.

Daarnaast bleek uit een wetenschappelijke studie dat essentiële olie gemaakt van lavas-extract relatief actief was tegen Mycobacterium tuberclosis, een vorm van tuberculose die medicijn-resistent is geworden.

[15, 16, 17, 19, 20]

Nog meer gezondheidsvoordelen lees je onder het artikel in mijn korte samenvattingen van de bronnen die ik gebruikt heb.

Ik denk dat ik maggiekruid maar lekker toe blijf voegen aan mijn dagelijkse groene smoothie en m’n soepjes 😉

Maggikruid in eigen (moes)tuin

Met een beetje liefde

De latijnse naam van Lavas ofwel maggikruid is Levisticum officinale. Eigenlijk vind ik de Engelse naam het mooist: Lovage. Klinkt een beetje als het Engelse woord voor liefde en dat is dan weer symbolisch voor mijn voorliefde voor deze plant. Hij heeft een speciaal plekje in m’n hart.

Het is een plant uit de familie van schermbloemigen. Net als bijvoorbeeld selderij, anijs, venkel, peterselie en pastinaak. Lavas is geen inheemse plant. Oorspronkelijk komt deze uit het Oosten; waarschijnlijk Perzië. In ons klimaat wordt hij meestal niet zo groot (zeg tussen de 50-70 cm hoog), maar onder de juiste omstandigheden kan hij wel 2 meter hoog worden.

Het is een vaste plant, die in de winter z’n blad verliest. Onder de grond blijven de wortels in leven en in het vroege voorjaar lopen die dan opnieuw uit. Dan hebben de stengels en blaadjes trouwens ook een hele mooie bordeauxrode gloed. Daarna kleuren ze via licht- naar donkergroen.

Lavas staat graag zonnig, maar verdraagt ook halfschaduw. De plant houdt van goed losgemaakte grond, maar kan zowel op klei- als zandgrond gekweekt worden. Liefst verplant je ‘m niet. Daarom is het slim om meteen een goed plekje te kiezen. Eén van de dingen om rekening mee te houden, is dat hij in de moestuin na een aantal jaar best groot kan worden en dan de zon en ruimte van andere planten kan tegenhouden. Eén van onze planten groeide dit jaar zoveel dat deze de zon bij de paprikaplanten erom heen tegenhield.

Je kunt lavas zaaien, maar je kunt een wat grotere plant in het voorjaar ook scheuren en zo vermeerderen. Zo kreeg ik ook mijn eerste plant van een vriendin. Later hebben we ‘m ook gezaaid. Daar moet je wel wat geduld bij hebben, want het ontkiemen duurt ongeveer zo’n drie weken. De grond moet in die tijd wel vochtig blijven. Je kunt ‘m ook voorzaaien in potjes.

Maggikruid bewaren

Het allerlekkerst is maggikruid wanneer het vers is. Maar ik probeer ook ieder jaar wel maggikruid te drogen, zodat ik het in de winter ook kan gebruiken.

Kruiden drogen

Daarvoor snijd ik de oudste en grootste stengels af. Indien nodig was ik er het zand af. Dan ris ik de blaadjes van de stengels. Ik snij de blaadjes in kleine stukjes en leg ze in platte dozen op krantenpapier met keukenpapier (zonder opdruk) erover te drogen op een warme plek.

Ook de stengels snijd ik in kleine stukjes en doe hiermee hetzelfde. Zeker bij oudere bladeren kunnen de gedroogde stukjes stengel wat taaier zijn. Ze geven wel veel smaak af. Misschien kun je ze vermalen en als poeder gebruiken. Dat wil ik zelf nog eens proberen. Tot nu toe gebruikte ik de dunnere stengels gewoon zo en de wat dikkere, taaie stukjes laat ik in een thee-ei mee trekken.

In de vriezer

Je kunt maggikruid ook in de vriezer bewaren. Zelf heb ik daar geen ervaring mee. Ik vind het gewoon makkelijk(er) om ze in een pot in de kast te bewaren. Maar ik heb nu wel een goede tip gezien, die ik volgend jaar eens wil proberen als ik weer een grote bos verse lavas heb. Je kunt deze fijnsnijden en malen in een keukenmachine tot een dikke, bijna vloeibare maggikruidpuree. Die kun je dan in kleine vormpjes invriezen. Zelf gebruik ik voor zulke dingen dan flexibele ijsblokjesvormpjes.

Lavas kopen

Verse lavas zul je niet snel in de gewone supermarkt vinden. Je moet ervoor naar een groentenboer, natuurwinkel of groothandel.

Gedroogd is het wel makkelijker te verkrijgen. Toen ik zelf nog geen maggiplanten had, kocht ik eens gedroogd maggikruid online. Bij een prima winkel waar ik heel tevreden over ben. Maar het maggikruid had wel duidelijk minder smaak dan het maggikruid wat ik later zelf droogde. Waar dat aan lag weet ik niet. Maar het kan een extra reden zijn voor een maggiplant in eigen tuin!

Bronnen

[1] Lavas: gezondheidsvoordelen, toepassing, zaaien en planten. Artikel over lavas (= maggikruid) op de website Infonu.nl. Ook hier wordt lavas beschreven als één van de belangrijkste aromatische kruiden in de Europese keuken. Met een overzicht aan gezondheidsvoordelen met verwijzing naar de bronnen. Lavas:

  • vermindert van risico op nierstenen, vanwege vochtafdrijvende werking
  • maakt slijm in de longen los, waardoor ademhaling en zuurstofopname verbetert
  • het zuivert de huid
  • verbetert de spijsvertering
  • helpt bij gewrichtsproblemen
  • helpt symptomen van allergie te bestrijden en de quercitine in lavas remt de afgifte van histamine
  • verlicht menstruatiekrampen en stimuleert de menstruatie

[2] De geneeskracht van Lavas Ander artikel over lavas (= maggikruid) op de website Infonu.nl. Met tips om lavas te gebruiken als sla, over gekookte aardappels, tijdens het koken van zilvervliesrijst en in pastasaus. Lavasthee kan gebruikt worden (eventueel gemengd met paardenbloemblad) om de nieren en lever op te schonen. Het kan gebruikt worden om wonden schoon te maken en bestrijdt bacteriën. Lavas werkt tegen flatulentie (= gasvorming in je maagdarmstelsel), bevordert de spijsvertering, helpt tegen menstruatiestoornissen en werkt vochtafdrijvend.

[3] Lavas of Maggiplant – Levisticum officinalis Korte beschrijving op de website BewustGezond over lavas en dat het gebruikt kan worden bij slechte eetlust, moeilijke spijsvertering, krampen, opgezette buik en winderigheid en dat het bij vrouwen de menstruatie kan bevorderen.

[4] Het kruid lavas, maggikruid Pagina over maggikruid op de website OverKruiden.nl. Hier worden ook nog andere namen genoemd waaronder maggikruid bekend is in de volksmond: lubbestok, manskracht en reuzepeterselie. Ze noemen het hier een ‘vergeten kruid’ terwijl het een veelzijdige smaakmaker is én een geneeskrachtige plant. Je kunt de wortel en bladeren gebruiken in soepen en stoofpotten; net als gedroogde en gemalen blad of wortel in poedervorm. Het is dan wel wat overheersender van smaak. Ook de zaden en de stengel kunnen gebruikt worden.

[5] Natuurlijke maagzuurremmers: kruiden tegen maagzuur Artikel op de website InfoNu.nl over kruiden die je in kunt nemen tegen brandend maagzuur. Hier wordt ook thee gezet van lavaswortel genoemd.

[6] Wat te doen met: Maggiplant (Lavas) Artikel op de website ElkeDagGroener.nl over de toepassingen van lavas. Met mooie foto’s. Hierin wordt maggiplant o.a. geroemd om z’n smaakversterkende eigenschappen. Het versterkt op een natuurlijke manier de smaak van het eten. Als je een maagistengel op 10 cm van de grond met een scherp snoeimes afsnijdt zal deze weer uitlopen.

Van de bladeren of stengels kun je thee zetten die helpt bij keelpijn en spijsverteringsproblemen. Het kruid is eetlustopwekkend en helpt bij reumatische pijnen.

In de winter is maggikruid heerlijk in de snert, bonensoep, stoofschotel en andere winterse gerechten. Daarom kun je het in de zomer drogen of invriezen.

[7] Wat is lavas ( wortel) ? Artikel op de website van Monique van der Vloed over lavaswortel. Hierin lees je o.a. dat lavaszaadjes een stuk zoeter zijn dan de blaadjes en dat deze zelfs in parfums gebruikt worden. De gedroogde wortel wordt nog het meest gebruikt voor likeuren en als soeparoma. Ook de wortel is zoeter dan het blad.

[8] De maggiplant als zoutvervanger Kort artikel op de website MyFoodMatch over hoe je de maggiplant kunt gebruiken als je minder zout wilt gebruiken. [Cora: zelf ben ik, na mijn eigen onderzoek, niet bang voor zout. Lees daarover mijn blog: De (on)gezouten waarheid]

[9] Lavas: krachtig soepkruid Kort artikel op de website LandIdee over het kruidige lavas dat zorgt voor een krachtig aroma in soep. Maar ook over hoe goed maggikruid is voor de gezondheid.

[10] Alles over lavas (maggikruid): een plantje met een sterk, hartig aroma Artikel over het gebruik van lavas in (restaurant)keukens. Het wordt in restaurants gebruikt vanwege de bijzondere smaak die het geeft aan soepen, sauzen, salades, vlees, gebakken aardappeltjes etc. Maggikruid heeft een sterk, hartig aroma dat doet denken aan bouillon. Met beschrijving over hoe je er een kruidenolie mee kunt maken, zoals deze ook in restaurants wordt gebruikt.

[11] Lavas: een (on)bekend kruid met veel onverwacht mooie eigenschappen en 11 tips om het te gebruiken Wat uitgebreider artikel op de website DeEetLijn. Met nog wat extra gezondheidsvoordelen, zoals:

  • verlichting van keelpijn en hoest
  • het werkt vochtafdrijvend en kan zo de bloeddruk helpen verlagen
  • het werkt ontgiftend voor de lever
  • het kan helpen tegen winderigheid
  • je kunt er wonden mee schoonmaken
  • het bevat veel fyto-nutriënten die heel belangrijke functies in ons lichaam vervullen

[12] Maggiplant (lavas) Pagina op de website Moestuincursus.nl over het zaaien of planten, verzorgen en oogsten en bewaren van Lavas / Maggikruid.

[13] Lavas – voorzaaien, kweken en oogsten Artikel op de webwite KeukenPlanten over Lavas. Hierin lees je dat er twee soorten lavas zijn. Echte lavas en zeelavas. Zeelavas is een andere plant en smaakt lang niet zo sterk. Met informatie en mooie foto’s over het zaaien en kweken van eigen lavas.

[14] Lavas Kort artikel op de website VindIkHier.nl. Met wat tips over hoe je het in de keuken kunt gebruiken.

[15a] Community herbal monograph on Levisticum officinale – Koch, radix Soort van factsheet over Lavas; uitgegeven door het Europese Medicijn Agentschap. Hierin wordt beschreven hoe een kruidenthee gemaakt kan worden van Lavas om urinewegklachten te bestrijden.

[15b] Assessment report on Levisticum officinale Koch, radix Soort van factsheet over Lavas; uitgegeven door het Europese Medicijn Agentschap. Het gaat hierin voornamelijk om het gebruik van de wortel.

[16] Neuroprotective effects of Levisticum officinale on LPS-induced spatial learning and memory impairments through neurotrophic, anti-inflammatory, and antioxidant properties Samenvatting van een wetenschappelijk onderzoek naar de beschermende effechten van lavas op ons brein en de verbetering van leren en geheugen bij stoornissen op dat vlak. Dit komt door de neurotrofe, ontstekingsremmende en antioxiderende eigenschappen die lavas heeft.

[17] The activity of Levisticum officinale W.D.J. Koch essential oil against multidrug-resistant Mycobacterium tuberclosis Wetenschappelijk artikel over een onderzoek naar de effecten van het gebruik van essentiele olie uit lavas op multiresistente Mycobacterium tuberculosis. Hieruit bleek dat deze essentiële olie relatief actief was tegen deze vorm van tuberculose, die resistent is geworden tegen medicijnen.

[18] What is lovage? Artikel op de website VeryWellHealth over de vermeende gezondheidseffecten van lavas. Hier worden ook dingen genoemd die in meer algemene artiekelen over lavas niet genoemd worden, maar helaas worden daar niet overal bronnen bij genoemd.

[19] The Effect of Apium Graveolens L., Levisticum Officinale and Calendula Officinalis L. on Cell Viability, Membrane Integrity, Steroidogenesis, and Intercellular Communication in Mice Leydig Cells in Vitro Wetenschappelijk onderzoek naar effectieve concentraties van bepaalde planten (waaronder Levisticum officinale / maggikruid) om essentiële voortplantingsprocessen zoals spermatogenese (productie en rijping van zaadcellen) of steroïdogenese (=vorming van geslachtshormonen uit cholesterol) te beschermen. Alternatieve therapie, gebaseerd op geneeskrachtige kruiden (vaak in relatief lage dosis) kan een effectieve manier zijn om het voortplantingssysteem te beschermen. In het artikel wordt ook genoemd dat eerdere wetenschappelijke studies de anti-kanker, anti-bacteriële en spasmolytische (= spierkrampverminderende) effecten van maggikruid hebben aangetoond en dat maggikruid-extract algemeen gebruikt wordt om reuma en plasbuisontsteking te behandelen. Voor het onderzoek beschreven in dit artikel werden de bladeren gebruikt. Met overzicht van de flavenoides die gevonden werden in de maggikruidbladeren.

[20] Safety classification of herbal medicines used in pregnancy in a multinational study Wetenschappelijk artikel over de veiligheidsclassificatie van kruiden(medicijnen) gebruikt tijdens de zwangerschap. In dit artikel lees je o.a. dat ofschoon in Westerse landen het gebruik van kruidenextracte op basis van maggikruid tijdens de zwangerschap wordt afgeraden, terwijl het in Rusland en andere landen in Oost-Europa juist één van de kruiden is die gebruikt wordt tijdens zwangerschap.

2 REACTIES

    • Hoi Suzan, top! Ook een fan, begrijp ik. Zo’n oude koffiemolen zou ik ook nog wel eens op de kop willen tikken. Moet ik eens in de gaten gaan houden bij tweedehands winkels. Bedankt voor de tip.
      Groetjes, Cora

Geef hier je reactie

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.